قوانین مالیاتهای مستقیم و اشخاص مشمول پرداخت مالیات

ماده 1 قانون مالیات مستقیم

مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال1368

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می‌باشند:

1-کلیه مالکین اعم ازاشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.

2- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهائی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

3-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهائی که در ایران تحصیل می‌نماید.

4- هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهائی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

5-هر شخص غیرایرانی اعم از حقیقی یا حقوقی (نسبت به درآمدهائی که در ایران تحصیل می‌نماید و همچنین نسبت به درآمدهائی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک‌های فنی و یا واگذاری فیلم‌های سینمائی که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می‌گردد)از ایران تحصیل می‌کند

.

ماده 2 قانون مالیات مستقیم

به موجب ماده (1) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده و تبصره‌های آن جایگزین متن قبلی این ماده و تبصره‌های آن شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:

1-وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی؛

2- دستگاه‌هایی که بودجه آنها وسیله دولت تأمین می‌شود.

3- شهرداری‌ها.

تبصره 1- شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و مؤسسه‌های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت مقرر در این قانون، حسب مورد، نیست.

تبصره 2- درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت‌های تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.

مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

تبصره 3- معافیت مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبری است.

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 2 - اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نمی‌باشند:

1- وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی و دستگاه‌هایی که بودجه آنها وسیله دولت تأمین می‌شود و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها که به صورتی غیر از شرکت طبق قوانین تأسیس شده باشند.

2- جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، سازمان تأمین اجتماعی، صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی، مدارس علوم اسلامی، جامعه‌الامام‌الصادق (ع) و نهادهای انقلاب اسلامی و صندوق عمران موقوفات کشور مادام که درآمد صندوق مزبور صرف امور عمران موقوفات و تأمین هزینه‌های سازمان حج و اوقاف و امور خیریه می‌گردد.

‌تشخیص مدارس علوم اسلامی به عهدۀ شورای مدیریت حوزۀ علمیۀ قم و نهادهای انقلاب اسلامی با هیأت وزیران است.

3-موقوفات عام که درآمد آنها طبق موازین شرعی و به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی تحقیقاتی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد، مصلی‌ها و مدارس علوم اسلامی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار ‌باستانی، امور عمرانی و آبادانی، کمک به مستضعفین و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش‌سوزی، جنگ و حوادث غیرمترقبه دیگر ‌می‌رسد مشروط بر اینکه درآمد و هزینه مزبور مورد گواهی سازمان حج و اوقاف و امور خیریه باشد.

4-مؤسسات عام‌المنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفه‌ای ‌که به موجب قوانین خاص تشکیل شده‌اند مشروط بر اینکه بر درآمد و هزینه‌های مؤسسات و مجامع مذکور از طرف مقام رهبری و یا قائم مقام رهبری‌و یا دولت و یا شهرداری‌ها نظارت شود.

5- انجمن‌ها یا هیأت‌های مذهبی مربوط به اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور رسیده‌ و درآمد و هزینه آنها توسط سازمان حج و اوقاف و امور خیریه تأیید شده باشد.

‌تبصره 1- شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و مؤسسات مذکور در بندهای فوق باشند سهم درآمد یا سود آنها ‌مشمول حکم این ماده نخواهند بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت‌های مقرر در این قانون حسب مورد نمی‌باشد.

‌تبصره 2- آن قسمت از درآمد موقوفات مذکور در بند 3 این ماده که عاید اشخاص می‌گردد مشمول معافیت مربوط به موقوفات نخواهد بود.

‌تبصره 3- آن قسمت از درآمد موقوفات و مؤسسات عام‌المنفعه و انجمن‌های مذکور در بنده‌های 3 و 4 و 5 این ماده که تا سه سال پس از انقضای‌ سال مالی به مصارف مقرر در بندهای مزبور نرسد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود مگر اینکه لزوم نگهداری بیش از مدت مذکور به ‌تأیید سازمان حج و اوقاف و امور خیریه و یا سایر مراجع ناظر حسب مورد رسیده باشد.

‌تبصره 4- آیین‌نامه اجرایی مربوط به این ماده توسط وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی و کشور و ارشاد اسلامی تهیه و پس از تصویب هیأت‌ وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

‌تبصره 5- در هر سال مالی که شرایط و ترتیبات مقرر در این ماده و آیین‌نامه اجرایی آن رعایت نشود معافیت مالیاتی مقرر نسبت به اشخاص‌ مذکور در بنده‌های 3 و 4 و 5 این ماده برای آن سال جاری نبوده و درآمدهای سال مزبور آنها طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی) ‌(اصلاحات مربوط به بند 3 از اول سال 1368 و سایر اصلاحات از اول سال 1371 لازم‌الاجرا خواهد بود.):

ماده 1- ماده 2 به شرح زیر اصلاح می‌شود:

‌الف- در بند 2 ماده 2 عبارت ‌جامعه‌الامام‌الصادق (ع) حذف و بعد از عبارت امور خیریه عبارت ‌و آن قسمت از درآمد اشخاص که از محل وجوه‌بریه ولی فقیه، خمس و زکات عاید آنها می‌شود اضافه می‌گردد.

ب- در بند 3 ماده 2 قبل از عبارت ‌کمک به مستضعفین عبارت ‌هزینه یا وام تحصیلی دانشجویان و دانش‌آموزان و همچنین در قسمت آخر این بند ‌بعد از کلمه ‌می‌رسد عبارت ‌و نذورات بقاع متبرکه اضافه می‌شود.

ج- بند 4 ماده 2 به شرح زیر اصلاح می‌شود:

‌مؤسسات عام‌المنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفه‌ای که به موجب قوانین خاص تشکیل شده‌اند به تشخیص هیأت وزیران مشروط بر اینکه بر درآمد و هزینه‌های مؤسسات و مجامع مذکور از طرف وزارت امور‌اقتصادی و دارایی نظارت شود.

‌د- متن زیر به آخر تبصره 1 ماده 2 اضافه می‌گردد:

‌درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های تولیدی، صنعتی، معدنی، تجاری، حق واگذاری محل، مستغلات و نقل و انتقالات قطعی املاک‌ اشخاص موضوع بندهای 2 و 4 این ماده که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود بدون رعایت معافیت‌های مقرر در این قانون در هر مورد به ‌نرخ‌های مقرر مربوط مشمول مالیات خواهد بود.

‌مسئولین اداره امور در آن گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود، در غیر این‌صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت. ضوابط اجرایی این تبصره به وسیله وزارت امور اقتصادی و دارایی‌تهیه خواهد شد.

ه‍- در تبصره 4 ماده 2 بعد از عبارت ‌مربوط به این ماده عبارت ‌و نحوه نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی و نیز قبل از عبارت ‌ارشاد اسلامی ‌عبارت ‌فرهنگ و اضافه می‌شود.

ماده 3 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 3 قبل از اصلاح:

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 3- کلیه مالکین (‌اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) نسبت به جمع ارزش املاک خود و حسب مورد املاک فرزندان تحت تکفل خود اعم از ‌مسکونی و سایر املاک واقع در محدوده شهرها و شهرک‌ها (‌به استثنای یک واحد مسکونی شخص حقیقی اعم از خانه یا آپارتمان به انتخاب او) به‌شرح زیر مشمول مالیات سالانه می‌باشند:

‌تا مبلغ 20000000 ریال معاف

‌تا مبلغ 40000000 ریال نسبت به مازاد 20000000 ریال به نرخ 2%

‌تا مبلغ 60000000 ریال نسبت به مازاد 40000000 ریال به نرخ 3%

‌تا مبلغ 80000000 ریال نسبت به مازاد 60000000 ریال به نرخ 4%

‌تا مبلغ 100000000 ریال نسبت به مازاد 80000000 ریال به نرخ 6%

‌نسبت به مازاد 100000000 ریال به نرخ 8%

‌ارزش املاک بر اساس ارزش معاملاتی موضوع ماده 64 این قانون محاسبه خواهد شد در تعیین ارزش املاک از لحاظ تعیین مالیات سالانه قیمت اشجار‌ منظور نمی‌گردد.

‌تبصره 1- ساختمان‌های ویلایی، ییلاقی و قشلاقی به طور کلی و همچنین ساختمان‌های واقع در سواحل دریای خزر به استثنای واحد مسکونی‌فوق‌الذکر که خارج از محدوده شهرها و شهرک‌ها واقع شده‌اند مشمول مقررات این فصل خواهد بود.

‌تبصره 2- املاک متعلق به شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها به دولت تعلق دارد نسبت به سهم مالکیت دولت و املاک متعلق به ‌شرکت‌های تعاونی مسکن که برای مسکن اعضاء اختصاص یافته باشد و همچنین املاک متعلق به سفارت‌خانه‌ها به شرط معامله متقابل از پرداخت ‌مالیات موضوع این فصل معاف است.

‌تبصره 3- در مواردی که ملکی با استفاده از وام بانکی یا وام دریافتی از صندوق‌های قرض‌الحسنه خریداری یا احداث شده باشد بدهی مستهلک‌ نشده مالک به بانک یا صندوق‌های قرض‌الحسنه حداکثر تا معادل ارزش معاملاتی ملک از ارزش آن ملک کسر خواهد شد.

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی) ‌(تاریخ اجرا از اول سال 1371):

ماده 2- در تبصره 3 ماده 3 عبارت ‌وام بانکی به صورت ‌تسهیلات انفرادی بانک‌ها اصلاح می‌گردد

.

ماده 4 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 4 قبل از اصلاح:

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 4- املاکی که برای تولیدات صنعتی و کشاورزی و دامی مورد استفاده می‌باشند در مدت بهره‌برداری و همچنین خانه‌های سازمانی کارگری و ‌کارمندی و سردخانه‌ها و املاکی که مالک در آنها به موجب احکام مراجع قضایی ممنوع‌المعامله گردیده و یا بنا به عللی به گواهی مراجع ذی‌صلاح‌ دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی بهره‌برداری از آنها از عهده مالک خارج باشد و یا حق استفاده از آنها به طور رایگان در اختیار اشخاص و مؤسسات‌ مذکور در ماده 2 این قانون قرار گیرد مادامی که دارای وضعیت ذکر شده باشند مشمول مالیات این فصل نخواهند بود.

‌* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی) ‌(تاریخ اجرا از اول سال 1368): ماده 3- در ماده 4 بعد از عبارت ‌کشاورزی و دامی عبارت ‌و امور فرهنگی، آموزشی، ورزشی، بهداشتی، درمانی، نگهداری معلولین، هتل، متل، مسافرخانه‌ها، مهمانسرا، مهمانپذیر، سینما، تماشاخانه و مؤسسات دوبلاژ فیلم اضافه می‌شود

ماده 5 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 5 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 5- در مواردی که مالکیت ملک انتقال می‌یابد ملک مورد انتقال به طور کلی در سال انتقال مشمول مالیات موضوع این فصل نخواهد بود.

‌

ماده 6 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این مواد حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 6 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 6- املاکی که برای آنها از تاریخ اجرای این قانون به بعد پروانه ساختمان صادر می‌گردد در صورتی که ظرف مدت تعیین شده یا تمدید شده در ‌پروانه به اتمام برسد از تاریخ صدور پروانه ساختمان تا دو سال پس از سالخاتمه بنا، طبق گواهی مرجع ذی‌صلاح از پرداخت مالیات موضوع این فصل ‌معاف می‌باشد.

‌این حکم نسبت به املاکی که قبل از تاریخ مزبور برای آنها پروانه ساختمان صادر گردیده در صورتی که ظرف یک سال از تاریخ اجرای این قانون و یا ‌ظرف مهلت مقرر در پروانه هر کدام که بیشتر باشد خاتمه یابد نیز جاری خواهدبود.

‌تبصره- واحدهای مسکونی که طبق ضوابط تعیین شده دولت و با تنظیم سند رسمی برای سکونت به اجاره داده می‌شود، در مدت اجاره از ‌پرداخت مالیات موضوع این فصل معاف می‌گردد.

‌آیین‌نامه اجرایی این تبصره به پیشنهاد مشترک وزارت‌خانه‌های مسکن و شهرسازی و امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی)‌ (تاریخ اجرا از اول سال 1368): ‌

ماده 4- در قسمت اخیر ماده 6 بعد از عبارت ‌مقرر در پروانه عبارت ‌یا تمدیدی آن اضافه می‌شود.

ماده 7 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 7 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 7- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی یا قائم مقام قانونی آنها مکلفند در هر سال برای املاک خود و حسبمورد املاک فرزندان تحت تکفل خود ‌واقع در ایران که مشمول مقررات این فصل است اظهارنامه مالیاتی بر طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس آنها ‌قرار خواهد گرفت تنظیم و به ضمیمهرونوشت یا تصویر مدارک مثبت حق مالکیت تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به حوزه مالیاتی محل اقامتگاه قانونی ‌یا محل سکونت خود تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند. در صورتی که خارج از محدوده حوزه مالیاتی محل اقامتگاه یا محل سکونت دارای ‌ملک یا املاکی باشند مکلفند نسخه‌ای از رونوشت اظهارنامه فوق‌الذکر را جهت اطلاع به حوزه مالیاتی که ملک یا املاک در محدوده آن واقع است نیز ‌تسلیم نمایند.‌‌

ماده 8 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده ‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 8 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 8- ممیز مالیاتی محل اقامتگاه قانونی یا محل سکونت مؤدی مؤظف است به اظهارنامه‌های واصلهرسیدگی و در صورتی که ملک یا املاک در‌خارج از محدوده حوزه مزبور باشد پس از استعلام ارزش ملک از حوزه مالیاتی مربوط، مالیات متعلق را تشخیص و مطالبه نماید و در صورت عدم‌تسلیم اظهارنامه مکلف است نسبت به شناسایی و ارزیابی و تشخیص و مطالبه مالیات متعلقه اقدام کند.

ماده 9 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این مواد حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال1381)

متن ماده 8 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 9- ممیز حوزه مالیاتی مکلف است در مورد املاک واقع در محدوده آن حوزه که مالکان آنها در خارج از آن محدوده سکونت دارند رونوشت ‌اظهارنامه‌های دریافتی را رسیدگی و املاک مندرج در اظهارنامه‌های واقع درمحدوده حوزه خود را ارزیابی و نتیجه را به حوزه مالیاتی اقامتگاه قانونی یا‌محل سکونت مالکان اعلام نماید و در مورد آن قسمت از املاک مذکور که مالکان آنها در موعد مقرر از تسلیم رونوشت اظهارنامه خوددارینموده‌اند ‌مشخصات و ارزش املاک مزبور را در صورت اطلاع از محل اقامتگاه قانونی یا محل سکونت به حوزه مالیاتی محل آنها و در غیر این صورت به مرکز‌سجل مالیاتی اعلام نماید.

ماده 10 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات مستغلات مسکونی خالی، موضوع متن قبلی مواد 10 و 11 حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 10 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 10- هرگاه مستغلات مسکونی واقع در مراکز استان‌ها و شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر آمادهبرای اجاره باشند و بدون داشتن ‌موانع قانونی بیش از مدت شش ماه متوالی خالی و بلا استفاده نگهداشته شوند نسبت به بعد از شش ماه مذکور مشمول مالیات به شرح زیر خواهند بود:

1- تا یک سال معادل دو در هزار ارزش معاملاتی مستغل به ازای هر ماه.

2- در صورت تجاوز از یک سال معادل چهار در هزار ارزش معاملاتی مستغل به ازای هر ماه مازاد بر یک سالمزبور.

‌تبصره- هرگاه خالی ماندن یک مستغل به عللی خارج از اختیار مالک باشد در این مدت از پرداخت مالیات موضوع این فصل معاف خواهد بود.

ماده 11 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات مستغلات مسکونی خالی، موضوع متن قبلی مواد 10 و 11 حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 11 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌‌ماده 11- مؤدیان مشمول مالیات این فصل مکلفند در هر سال برای مستغلات مسکونی خالی خود اظهارنامه مالیاتی طبق نمونه‌ای که از طرف ‌وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس آنها قرار خواهد گرفت تنظیم و تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به حوزۀ مالیات که مستغل در محدوده ‌آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق راپرداخت نمایند. ممیز حوزه مالیاتی مزبور مکلف است در صورت عدم تسلیم اظهارنامه نسبت به شناساییو تشخیص و مطالبه مالیات مستغل اقدام کند.

‌تبصره 1- هرگاه محل دو یا چند مستغل مشمول مالیات این فصل در محدوده یک حوزه مالیاتی باشد مالک می‌تواند برای تمام آنها یک اظهارنامه ‌تسلیم نماید.

‌تبصره 2- هرگاه مالک تنها محل سکونت خود را خالی نگه دارد نسبت به آن مشمول مالیات این فصل نخواهدبود.

ماده 12 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 12 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 12- کلیه اراضی بایر واقع در محدوده شهرها که بدون عذر موجه بایر به مانند مشمول مالیات سالانه به شرح زیر می‌باشند.

1- اراضی که تا دو سال از تاریخ اجرای این قانون بایر نگه داشته شوند، معادل دو درصد ارزش آن به ازای هر سال.

2- اراضی که تا چهار سال از تاریخ اجرای این قانون بایر نگه داشته شوند، معادل چهار درصد ارزش آن به ازای هر سال مازاد بر دو سال مذکور.

3- اراضی که بیش از چهار سال از تاریخ اجرای این قانون بایر نگه داشته شوند، معادل پنج درصد ارزش آن به ازای هر سال مازاد بر چهار سال مذکور.

ماده 13 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 13 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 13- مالکان اراضی بایر موضوع این فصل مکلفند در هر سال برای هر یک از قطعات اراضی بایر ملکی خوداظهارنامه مالیاتی طبق نمونه‌ای که‌از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس آنها قرار خواهدگرفت تنظیم و تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به حوزه مالیاتی که اراضی در ‌محدوده آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را به ترتیب مقرر در این بخش پرداخت نمایند. ممیز حوزه مالیاتی مزبور مکلف است در صورتعدم‌ تسلیم اظهارنامه نسبت به شناسایی و تشخیص و مطالبه مالیات متعلق اقدام کند.

‌تبصره 1- در صورتی که دو یا چند قطعه از اراضی بایر در محدوده یک حوزه مالیاتی واقع باشند مالک می‌تواند برای تمام قطعات یک اظهارنامه مالیاتی تسلیم نماید.

‌تبصره 2- اراضی بایر از نظر این قانون تابع تعریف مذکور در قانون اراضی شهر (1)می‌باشد.

‌

---

(1) :رجوع شود به به مواد (4) الی (12) قانون اراضی شهری مصّوب 27 اسفند 1360 مجلس شورای اسلامی.

ماده 14 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 14 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌ماده 14- ارزش اراضی بایر بر اساس ارزش معاملاتی موضوع ماده 64 این قانون تعیین و مأخذ محاسبه مالیات خواهد بود.

ماده 15 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 15 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌ماده 15- در صورتی که اراضی بایر برحسب گواهی مراجع ذی‌صلاح از شمول عنوان مذکور خارج شوند از سال خروج، مشمول مالیات این فصل‌ نخواهند شد.

ماده 16 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 16 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌ماده 16- مالکان اراضی بایری که برای اراضی آنها از سوی مراجع ذی‌ربط مجوز احداث بنا یا عمران صادر می‌شود از تاریخ صدور مجوز تا پایان ‌مهلت مذکور در آن و در صورت تمدید مهلت با رعایت مهلت جدید از پرداخت مالیاتمتعلق معاف خواهند بود مشروط بر اینکه در مهلت‌های مقرر‌ طبق گواهی مراجع مربوط احداث بنا خاتمه و یاعمران انجام شده باشد.

‌تبصره 1- در صورتی که پس از درخواست مجوز احداث بنا و یا عمران، صدور مجوز به علل خارج از اراده مالکامکان‌پذیر نباشد و موضوع با ذکر علت مورد تأیید مرجع ذی‌ربط واقع شود به استثنای مواردی که صدور مجوز قانوناًممنوع می‌باشد از تاریخ درخواست تا رفع علل مذکور مالک از‌پرداخت مالیات متعلق معاف خواهد بود.

‌تبصره 2- مالکان اراضی بایری که برای فروش اراضی بایر خود به وزارت مسکن و شهرسازی اعلام آمادگینمایند و طبق گواهی وزارت مزبور ‌اقدامات لازم را معمول دارند از تاریخ اعلام از مالیات متعلق معاف می‌باشند حکم این تبصره در صورت عدم تمایل وزارت مذکور به خرید اراضی بایر ‌نیز جاری است.

‌تبصره 3- در مورد کسی که خود یا افراد تخت تکفل او فاقد محل مسکونی مناسب بوده و مالک یک یا چند قطعهاراضی بایر باشد تا حد نصاب مقرر در قانون اراضی شهری مصوب 22/06/1366 مجلس شورای اسلامی مشمولپرداخت مالیات موضوع این فصل نمی‌باشد و نسبت به مازاد، مشمول مالیات خواهد بود. در مواردی که مالکان از معافیت این تبصره استفاده می‌نمایند حوزه مالیاتی محل وقوع ملک مکلف است مراتب را با ذکر‌مشخصاتاراضی بایر به مرکز سجل مالیاتی اعلام دارد.

‌تبصره 4- اراضی بایر متعلق به شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها به دولت تعلق دارد به نسبت سهم دولت و اراضی بایر متعلق به ‌شرکت‌های تعاونی مسکن که برای اعضاء اختصاص یافته باشد و همچنین اراضی بایر متعلق به سفارت‌خانه‌ها به شرط معامله متقابل از پرداخت مالیات‌ موضوع این فصل معافمی‌باشد.

‌تبصره 5- در مواردی که انتقال، قهری باشد، انتقال‌گیرنده اراضی بایر تا پایان بیست‌ سالگی مشمول مالیاتموضوع این فصل نخواهد بود.

‌تبصره 6- آن قسمت از اراضی بایری که مالک در آنها ممنوع‌المعامله گردیده و یا به عللی به گواهی مراجعذی‌صلاح دولتی و یا نهادهای انقلاب ‌اسلامی بهره‌برداری از آنها از عهده مالک خارج و یا در طرح شهرداری‌ها قرارگرفته باشد و همچنین اراضی بایر که به علت دعوی مالکیت از طرف ‌سازمان حج و اوقاف و امور خیریه یا دولت یاشهرداری‌ها یا مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها مالکان آنها به موجب گواهی مراجع صلاحیت‌دار ‌مربوطممنوع‌المداخله شده‌اند مادام که دارای وضعیت ذکر شده هستند مشمول مالیات موضوع این فصل نخواهندبود.

ماده 17 قانون مالیات مستقیم

)مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال 1368)

هرگاه در نتیجه فوت شخصی اعم از فوت واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند به شرح زیر مشمول مالیات است:

-1در صورتی که متوفی یا وارث یا هر دو ایرانی مقیم ایران باشند نسبت به سهم‌الارث هر یک از وراث از اموال مشمول مالیات برارث موضوع ماده (19) این قانون واقع در ایران یا در خارج از ایران پس از کسر مالیات بر ارثی که بابت آن قسمت از اموال واقع در خارج از ایران به دولت محلی که مال در آن واقع گردیده پرداخت شده است به نرخ مذکور در ماده (20) این قانون.

-2 در صورتی که متوفی و وراث هر دو ایرانی مقیم خارج از ایران باشند سهم‌الارث هر یک از وراث از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است به نرخ مذکور در ماده (20) این قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بیست و پنج درصد (25%)

-3 در مورد اتباع خارجی و سایر موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است کلاً مشمول مالیات به نرخ مذکور در ماده (20) این قانون برای وراث طبقه دوم

.

ماده 18 قانون مالیات مستقیم

(مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال 1368)

وراث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می‌شوند:

-1 وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.

-2 وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.

-3وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دائی، خاله و اولاد آنها

.

ماده 19 قانون مالیات مستقیم

)مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال 1368)

اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلیه ماترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیرمنقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینة کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی

.

تبصره- بدهی که متوفی به وراث خود دارد در صورتی که مستند به مدارک قانونی بوده و اصالت آن مورد تأیید هیأت حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد قابل کسر از ماترک خواهد بود در مورد مهریه و نفقة ایام عده تأیید هیأت مذکور لازم نیست و در مورد وراث طبقه دوم و سوم کسر دیون منوط به آن است که متوفی تا تاریخ فوت خود دارای وراث از طبقه ما قبل حسب مورد بوده باشد

.

ماده 20 قانون مالیات مستقیم

به موجب ماده (3) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن 1380 کلیه تبصره‌های متن قبلی این ماده حذف شده است. (اجرا از اول سال 1381)

نرخ مالیات برارث نسبت به سهم‌الارث به شرح زیر است:

طبقه سوم	طبقه دوم	طبقه اول	شرح
35%	15%	5%	تا مبلغ 50،000،000 ریال
45%	25%	15%	تا مبلغ 200،000،000 ریال نسبت به مازاد 50،000،000 ریال
55%	35%	25%	تا مبلغ 500،000،000 ریال نسبت به مازاد 200،000،000 ریال
65%	45%	35%	نسبت به مازاد 500،000،000 ریال

از

سهم‌الارث هر یک از وراث طبقه اول مبلغ سی میلیون (30.000.000) ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخ‌های مذکور مشمول مالیات می‌باشد. معافیت مذکور برای هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند مبلغ پنجاه میلیون (50.000.000) ریال خواهد بود.

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 20- نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم‌الارث به شرح زیر می‌باشد:

تا مبلغ 500000 ریال طبقه اول معاف، طبقه دوم معاف، طبقه سوم 15%.

از 500001 ریال تا 1000000 ریال نسبت بمازاد 500000 ریال طبقه اول معاف، طبقه دوم 15%، طبقه سوم 20%

از 1000001 ریال تا 2000000 ریال نسبت بمازاد 1000000 ریال طبقه اول معاف، طبقه دوم 20%، طبقه سوم 25%

از 2000001 ریال تا 3000000 ریال نسبت بمازاد 2000000 ریال طبقه اول 5%، طبقه دوم 25%، طبقه سوم 30%

از 3000001 ریال تا 4000000 ریال نسبت بمازاد 3000000 ریال طبقه اول 5 و 7%، طبقه دوم 30 %، طبقه سوم 35%

از 4000001 ریال تا 6000000 ریال نسبت بمازاد 4000000 ریال طبقه اول 10%، طبقه دوم 35%، طبقه سوم 40%

از 6000001 ریال تا 8000000 ریال نسبت بمازاد 6000000 ریال طبقه اول 5 و 12%، طبقه دوم 40%، طبقه سوم 45%

از 8000001 ریال تا 10000000 ریال نسبت بمازاد 8000000 ریال طبقه اول 15%، طبقه دوم 45%، طبقه سوم 50%

از 10000001 ریال تا 15000000 ریال نسبت بمازاد 10000000 ریال طبقه اول 5 و 17%، طبقه دوم 50%، طبقه سوم 60%

از 15000001 ریال تا 20000000 ریال نسبت بمازاد 15000000 ریال طبقه اول 20%، طبقه دوم 55%، طبقه سوم 70%

از 20000001 ریال به بالا نسبت به مازاد 20000000 ریال طبقه اول 25%، طبقه دوم 65%، طبقه سوم 80%

تبصره 1- معافیت سهم‌الارث هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته باشند یا محجور و یا معلول از کار افتاده یا صرفاً مشغول ‌تحصیل بوده و کمتر از 25 سال تمام سن داشته باشند و همچنین فرزندان اناث متوفی که تا حین‌الفوت متوفی شوهر اختیار نکرده‌اند به سه میلیون ریال ‌افزایش خواهد یافت و مازاد طبق نرخ مقرر مربوط مشمول مالیات می‌باشد.

‌تبصره 2- در صورتی که وراث طبقه دوم کمتر از بیست سال سن یا محجور یا معلول از کار افتاده و یا صرفاً به تحصیل اشتغال داشته و کمتر از ‌بیست و پنج سال تمام داشته باشند معافیت سهم‌الارث آنها به یک میلیون و پانصد هزار ریال افزایش خواهد یافت و مازاد طبق نرخ مقرر مربوط‌ مشمول مالیات خواهد بود.

‌تبصره 3- هرگاه بین وراث عیال یا حداقل یک فرزند کمتر از بیست سال سن یا محجور و یا معلول از کار افتاده و یا فرزند کمتر از بیست و پنج سال‌ سن و صرفاً مشغول تحصیل وجود داشته باشد و اموال غیرمنقول متوفی منحصر به یک خانه یا آپارتمان محل سکونت وراث باشد جمع معافیت‌های ‌سهم‌الارث معادل ارزش خانه یا آپارتمان یا مبلغ بیست میلیون ریال هر کدام کمتر است افزایش می‌یابد و در صورتی که جمع معافیت‌های سهم‌الارث‌ معادل یا بیشتر از حد نصاب مذکور باشد حکم این تبصره جاری نخواهد بود.

‌قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی)‌ (تاریخ اجرا از اول سال 1371):

‌ماده 5- ماده 20 به شرح زیر اصلاح می‌گردد:

(الف)- نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم‌الارث به شرح زیر می‌باشد:

تا مبلغ 8.000.000 ریال طبقه اول 9%، طبقه دوم 18%، طبقه سوم 30%

‌تا مبلغ 20000000 ریال نسبت‌به مازاد 8000000 ریال طبقه اول 20%، طبقه دوم 30%، طبقه سوم 40%

‌تا مبلغ 40000000 ریال نسبت‌به مازاد 20000000 ریال طبقه اول 30%، طبقه دوم 40%، طبقه سوم 50%

‌تا مبلغ 80000000 ریال نسبت‌به مازاد 40000000 ریال طبقه اول 40%، طبقه دوم 50%، طبقه سوم 60%

‌نسبت به مازاد 80000000 ریال طبقه اول 50%، طبقه دوم 60%، طبقه سوم 70%

‌از سهم‌الارث هر یک از وراث طبقه اول مبلغ 2000000 ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخ مذکور مشمول مالیات خواهد بود.

ب- در تبصره 1 ماده 20 عبارت ‌و مازاد طبق نرخ مقرر مربوط... الخ حذف می‌شود.

ج- در تبصره 2 ماده 20 عبارت ‌معافیت سهم‌الارث آنها ... تا آخر تبصره حذف و به جای آن عبارت ‌سهم‌الارث آنها تا یک میلیون و پانصد هزار ریال ‌معاف و مازاد به نرخ مذکور مشمول مالیات خواهد بود جایگزین می‌شود.

‌د- در تبصره 2 ماده 20 عبارت ‌بین وراث به عبارت ‌کلیه وراث از طبقه اول بوده و بین آنان و همچنین عبارت محل سکونت وراث به ‌مسکونی ‌اصلاح می‌گردد

تهیه و تنظیم:اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای شفای همه مریضان ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

.