مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی

مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است الزامی و بلاعوض. مالیات ممکن است به شخص، موسسه، دارایی و غیره تعلق گیرد. چنین تعریفی پرداخت‌های تأمین اجتماعی را هم در بر می‌گیرد، حال آن که بر حسب مقررات و عرف مالیاتی ایران اصطلاح مالیات پرداخت‌های اخیر را شامل نمی‌گردد.

به مثابه یک نوع هزینه اجتماعی است که آحاد یک ملت در راستای بهره وری از امکانات و منابع یک کشور موظفند آنرا پرداخت نمایند تا توانائی‌های جایگزینی این امکانات و منابع فراهم شود.

مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت و یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌گردد زیرا ابزار و امکانات دست یابی به درآمد و سودها را دولت فراهم ساخته‌است.

۱- مالیاتهای مستقیم

اگر به طور مستقیم از دارائی درآمد افراد وصول و شامل مالیات بر دارائی مالیات بر درآمد می‌باشد.

الف: مالیات بر دارائی :

• 1 - مالیات بر ارث
• 2 - حق تمبر

ب: مالیات بر درآمد :

• ۱ - مالیات بر درآمد اجاره املاک
• ۲ - مالیات بر درآمد کشاورزی
• ۳ - مالیات بر درآمد حقوق
• ۴ - مالیات بر درآمد مشاغل
• ۵ - مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
• ۶ - مالیات بر درآمد اتفاقی

۲ - مالیاتهای غیر مستقیم

مالیاتهای غیر مستقیم که بر قیمت کالاها و خدمات اضافه شده و به مصرف کننده تحمیل می‌گردد بر دو نوع است :

الف : مالیات بر واردات

• ۱ - حقوق گمرکی
• ۲ -سود بازرگانی
• ۳ - ۳۰ ٪ از مبلغ اتومبیل‌های وارداتی
• ۴ - ۱۵٪ حق ثبت

ب : مالیات بر مصرف و فروش

• ۱- مالیات بر فرآورده‌های نفتی
• ۲ - مالیات تولید الکل طبی و صنعتی
• ۳ - مالیات نوشابه‌های غیر الکلی
• ۴ - مالیات فروش سیگار
• ۵ - مالیات اتومبیل
• ۶ - ۱۵٪ مالیات اتومبیل‌های داخلی
• ۷ - مالیات فروش خاویار
• ۸ - مالیات حق اشتراک تلفن خودکار و خدمات بین‌الملل
• ۹ - مالیات ضبط صوت و تصویر

مالیات بر ارزش افزوده

این مالیات نخستین بار توسط فون زیمنس در سال ۱۹۵۱ به منظور فائق آمدن بر مسائل مالی کشور آلمان طرح ریزی گردید، لیکن به رغم علاقه و تمایل شدید کشورهایی نظیر آرژانتین و فرانسه در خصوص آگاهی از چگونگی ساختار آن، این مالیات بطور رسمی تا سال ۱۹۵۴ به مرحله اجرا در نیامد. از سال ۱۹۵۴به بعد، برزیل، فرانسه، دانمارک و آلمان در زمره نخستین کشورهایی بودند که این مالیات را در نظام مالیاتی کشور خود معرفی نمودند . کره جنوبی نخستین کشور آسیایی است که درسال ۱۹۷۷ با کمک صندوق بین‌المللی پول توانست این مالیات را در نظام مالیاتی خود پیاده نماید و بدنبال آن کشورهای ترکیه، پاکستان، بنگلادش و لبنان نیز اقدام به اجرای این مالیات نمودند . هم اکنون بیش از ۱۲۰ کشور جهان از سیستم مالیات بر ارزش افزوده بهره مند هستند .

به منظور اجرای این مالیات در کشور جمهوری اسلامی ایران، لایحه آن برای اولین بار در دی ماه ۱۳۶۶ تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید . لایحه مزبور در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس از اعمال نظرات موافق و مخالف به صحن علنی مجلس ارائه گردید که پس از تصویب ۶ ماده از آن بنا به تقاضای دولت و به دلیل اجرای سیاست "تثبیت قیمتهاً به دولت مسترد گردید .

درسال ۱۳۷۰ بخش امور مالی صندوق بین‌المللی پول، در راستای اصلاح نظام مالیاتی جمهوری اسلامی ایران، اجرای سیاست مالیات بر ارزش افزوده را بعنوان یکی از عوامل اصلی افزایش کارایی و اصلاح نظام مالیاتی پیشنهاد نمود . با توجه به نظرات کارشناسان صندوق بین‌المللی پول، مطالعات و بررسیهای متعددی در این زمینه در وزارت امور اقتصادی و دارایی صورت پذیرفت و اجرای مالیات بر ارزش افزوده در سمینارها و کمیته‌های مختلف علمی با حضور کارشناسان داخلی و خارجی مورد تاکید قرار گرفت، اما در عمل به مرحله اجرا در نیامد . وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای طرح ساماندهی اقتصادی کشور، انجام اصلاحات اساسی در سیستم مالیاتی از جمله حذف انواع معافیتها، حذف انواع عوارض وگسترش پایه مالیاتی را با تاکید خاص بر کارایی نظام مالیاتی، شروع نمود و مطالعات جدید امکان سنجی در این زمینه به عمل آورد . با توجه به اهمیت بسط پایه مالیاتی بعنوان یکی از اصول اساسی سیاستهای مالی طرح ساماندهی اقتصاد کشور، معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی مطالعات علمی متعددی را با در نظر گرفتن خصوصیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور در زمینه اجرای مالیات بر ارزش افزوده، از دی ماه ۱۳۷۶ آغاز کرد . لایحه مالیات بر ارزش افزوده، اکنون با در نظر گرفتن اثرات اقتصادی ناشی از اجرای این مالیات با اصلاحات و بازنگری‌های متعدد، به مجلس شورای اسلامی ارائه شده‌است . قانون مالیات بر ارزش افزوده با اختیارات ناشی از ماده ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۵۳ ماده و ۴۷ تبصره در تاریخ ۱۳۸۷/۲/۱۷ در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شده‌است تا در مدت آزمایشی ۵ سال از تاریخ اول مهرماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شود. (این قانون جایگزین قانون تجمیع عوارض شده‌است)

مالیات یکی از ابزارهای مهم در سیاستهای اقتصادی کشور می باشد. تغییر نرخهای مالیات سبب بوجود آمدن تبعات کوتاه مدت و بلند مدت در اقتصاد می گردد. افزایش مالیاتها در بلند مدت، انگیزه تولید را کاهش داده و باعث کاهش اشتغال و تولید و تجارت خواهد شد.

در کوتاه مدت نیز افزایش مالیاتها، باعث رکود شده و آن را تشدید می کند.

به طور کلی مالیاتها به دو گروه مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شوند. مالیاتهای مستقیم شامل مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی می باشد.

▪ مالیات بردارایی شامل:
۱) مالیات سالانه املاک
۲) مالیات مستغلات مسکونی خالی
۳) مالیات بر اراضی بایر
۴) مالیات بر ارث
۵) حق تمبر و مالیات بر در آمد شامل:
۱) مالیات بر درآمد املاک
۲) مالیات بر درآمد کشاورزی
۳) مالیات بر درآمد حقوق
۴) مالیات بر درآمد مشاغل
۵) مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
۶) مالیات بر درآمد اتفاقی
۷) مالیات درآمد ناشی از منابع مختلف می باشد. مالیاتهای غیر مستقیم نیز به دو گروه مالیات برمصرف و مالیات بر واردات تقسیم می شود.

تدوین قانون مالیاتها و اعمال آن از دو نظر مهم می باشد، از یک سو نقش مهمی در تامین منابع مالی دولت دارد و از سوی دیگر در تنظیم امور اقتصادی کشور موثر است. بنابراین قوانین مالیاتی نه تنها باید متضمن ایجاد درآمدهایی برای دولت باشند، بلکه باید به نحوی وضع گردند که موجب رشد و توسعه اقتصادی کشور شوند. از اهداف دیگری که قوانین مالیاتی باید آنها را دنبال کنند، تحقق عدالت اجتماعی و توزیع برابر درآمد و ثروت در جامعه می باشد.
در بودجه سال ۷۹، ۶۴ درصد درآمدهای مالیاتی را، مالیاتهای مستقیم و مابقی، مالیاتهای غیر مستقیم تشکیل داده است. همچنین سهم درآمدهای مالیاتی از مخارج دولت حدود ۲۶ درصد بوده است. سهم مالیاتها از GDP حدود ۶ درصد، از کل درآمدهای عمومی کمتر از ۳ درصد و از هزینه های جاری حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد بوده است.

● سیر تحولات قانون جامع مالیاتهای مستقیم

قانون جامع مالیاتها در سال ۱۳۴۵ تصویب گردیده است. این قانون به علت وجود اشکالات متعدد در سالهای ۱۳۶۶ و ۷۱ مورد بازنگری قرار گرفت. با این وجود علیرغم اصلاحات بعمل آمده، قانون مذکور نتوانست از نابسامانی نظام مالیاتی بکاهد. بنابراین در سال ۱۳۷۹ اصلاحیه جدید قانون مالیاتهای مستقیم با فراخوانی از طرف مجلس، با اتفاق نظر کمیسیون اقتصادی مجلس، کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس و کارشناسان مستقل و نمایندگان بخش خصوصی و مسوولان مالیاتی کشور، مورد تایید نمایندگان مجلس قرار گرفت.

اصلاحیه جدید بر قانون مالیاتهای مستقیم متمرکز شده است. این اصلاحیه برای رفع نارساییهای نظام مالیاتی ایران با اصلاحات عمیق قانون مالیاتهای مستقیم سال ۱۳۶۶ وضع شده است. زمان اجرای قانون جدید از ابتدای سال ۱۳۸۱ تعیین شده است. در اصلاحیه جدید، نرخ متوسط مالیات از ۵۴ درصد به ۳۵ درصد کاهش یافته است.

لایحه اصلاح مالیاتهای مستقیم موارد زیر را در بر می گیرد :

الف) تعدیل نرخهای مالیاتی: در لایحه اصلاح مالیاتهای مستقیم، نرخهای مالیاتی برای فعالیتهای اقتصادی کاهش یافته است. علاوه بر آن نرخهای پلکانی قبلی به صورت ثابت ۲۵ درصدی تبدیل شده است و بار مالیاتی واحدهای اقتصادی که از سود آنها مالیات دریافت می گردید،کاهش یافته است.
▪ هدف از تعدیل نرخ ما لیات، دستیابی به اهداف زیر عنوان شده است:

۱) سیاست کاهش نرخ مالیات بر رشد اقتصادی تاثیر مثبتی خواهد گذاشت و برای سرمایه گذاری (داخلی و خارجی) مفید خواهد بود.
۲) به دلیل توجه برنامه سوم به خصوصی سازی، نرخهای مالیات باید کاهش یابد.
۳) کاهش نرخهای مالیات، باعث افزایش بازدهی و بهره وری سرمایه گذاریها خواهد شد.
۴) به منظور دخالت نرخ تورم سالانه در نظام مالیاتی کشور، نرخهای مالیات با نرخ تورم سالانه تعدیل خواهد شد.
۵) کاهش نرخ مالیات، باعث کاهش فرار مالیاتی خواهد شد.
ب) رفع تبعیض های مالیاتی: برخی از معافیتهای مالیاتی که در حال حاضر برای موسسات و نهادهای دولتی وجود دارد، طبق لایحه جدید برای همه سرمایه گذاران و فعالان عرصه اقتصادی، اعم از دولتی و خصوصی، یکسان در نظر گرفته شده است، تا شرایط تبعیض آمیز بین نهادهای دولتی و خصوصی از میان برود.
ج) اصلاح سازمان وصول و تشخیص مالیاتی: برای آنکه روند بوروکراتیک وصول مالیات کاهش یابد، معاونت مالیاتی وزارت اقتصادی به سازمان امور مالیات تبدیل شده است.
د) روشهای تشخیص و وصول مالیات بر اساس خود اظهاری و اعتماد به افراد و استناد به حسابرسان متعهد در نظر گرفته شده است.
● بعضی موارد اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم
۱) این اصلاحیه برای حقوق بگیران، ماهانه مبلغی نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار ریال در ماه معافیت در نظر گرفته است. البته تفاوت این اصلاحیه با قانون کنونی این است که بر خلاف نظام قبلی که نسبت به تغییرات نرخ تورم سالانه بی تفاوت بود، این اصلاحیه با توجه به نرخ تورم سالانه تعدیل می شود. البته در این اصلاحیه بین وضعیت افراد متاهل، مجرد، افراد تحت تکفل و افرادی که ناچار به پرداخت هزینه های درمانی برای خود و دیگران هستند تفاوت قائل می شود.
۲) در قانون کنونی، مالیات بردارایی از ۴ فصل مالیات سالانه املاک، مالیات بر اراضی بایر، مالیات بر املاک مسکونی خالی و مالیات بر ارث تشکیل شده است. اما در اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم به غیر از مالیات بر ارث، بقیه مالیاتها حذف می شوند.
۳) کاهش نرخ مالیات بر نقل و انتقالات املاک از ۱۲ درصد نسبت به ارزش معاملاتی آنها، به ۵ درصدکاهش خواهد یافت. کاهش مالیات بر سرقفلی تا حد ۲ درصد دریافتی صاحب حق خواهد بود و از بساز و بفروشان مالیاتی تحت عنوان مالیات بساز و بفروش دریافت نمی گردد. تنها یک مالیات اضافی ۱۰ درصدی نسبت به ارزش معاملاتی اعیانی مورد فروش، اخذ می گردد.
۴) اجاره مستغلات نیز تا سطح یک میلیون و پانصد هزار ریال مشمول مالیات قرار گرفته که با نرخ تورم تعدیل خواهد شد.
۵) کماکان مالیات بر درآمد فعالیتهای کشاورزی معاف خواهد بود.
۶) سطح معافیت مالیاتی حقوق بگیران تا مبلغ یک میلیون و پانصد هزار ریال در ماه، خواهد بود. حقوقهای تا سطح ۵ میلیون ریال برای حقوق بگیران بخش خصوصی فقط ۱۰ درصد و تا ۱۰میلیون ریال حدود ۵/۱۳ درصد و در بخش دولتی، مشمول نرخ ۵/۸ درصد خواهد بود. عیدی سالانه نیز تا حد معافیت ماهانه حقوق از مالیات معاف خواهد بود.
۷) مالیات بر درآمد مشاغلی که در قالبی جز قالب شخصیت حقوقی انجام می پذیرد، جزء مهمی از مالیاتها را تشکیل می دهد. در این فصل از قانون، نحوه نگهداری سوابق حسابداری و دیگر مستندات و نحوه تشخیص به صورت علی الراس معین شده است. در این مورد بطورکلی تغییرات بنیادین زیر اعمال گردید:
الف) کلیه مشاغل مکلف شده اند که اسناد و مدارک کافی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات خود نگهداری کنند. در صورت عدم نگهداری، موجب جریمه سنگین ۱۰ درصدی نسبت به مبلغ صورت حسابهای خرید خواهند شد. عدم صدور صورت حساب یا عدم استفاده از کد اقتصادی موجب جریمه ای معادل ۲۰ درصد فروش خواهد شد.
ب) تکیه زیاد قانون بر دفاتر قانونی و مواردی مانند تاخیر ثبت یا تاخیر پلمپ موجب بی اعتباری مستندات مودیان نخواهد شد.
ج) موارد تشخیص بصورت علی الراس بسیار کاهش یافته است و ازطریق رسیدگی به دفاتر مستندات تشخیص داده می شود.
د) صاحبان مشاغل بر طبق این اصلاحیه از همان میزان معافیت پایه مالیاتی حقوق بگیران استفاده خواهند کرد.
هـ) معافیت مالیاتی منوط به اظهار نامه مالیاتی در موعد قانونی است. در غیر این صورت موجب تعلق جریمه سنگین ۴۰ درصدی خواهند بود.
۸) مالیات بردرآمد شرکتها نزدیک به ۳/۲ کل مالیاتهای بر درآمد ایران و نزدیک به ۳/۱ کل مالیاتهای وصولی دولت را تشکیل می دهد. قوانین مربوط به مالیات گذشته و فعلی به صورتی است که علاوه بر ۱۰ درصد مالیات شرکت، ۳ درصد مالیات سهم شهرداری و ۵/۳ در هزار، سهم اتاق بازرگانی و ۹۰ درصد درآمد تشخیص داده شده شرکتها را مشمول نرخهای تا ۵۴ درصد کرده اند که تا حدود ۸۰ درصد سود شرکتها را شامل می شد. در واقع قسمتی از سرمایه شرکتها هم به عنوان مالیات پرداخت می شد.
در اصلاحیه جدید با توجه به اینکه
۱) درآمد شرکتها نباید دوبار مشمول مالیات شود.
۲) نرخ واحد مالیات برای شرکتها بصورت نرخ ثابت ترجیح داده شده است، پس درآمد کلیه شرکتهای خصوصی، دولتی، انتفاعی و غیر انتفاعی، خارجی یا داخلی مشمول نرخ ۲۵ درصدی خواهند شد و صاحبان سهام و صاحبان شرکت بابت درآمد دریافتی هیچ نوع مالیاتی پرداخت نمی کنند.

۹) مالیات شرکتهای سرمایه گذاری بدین صورت است که چون سود این شرکتها، سود پس از کسر مالیات (سود خالص) شرکتهای سرمایه پذیر است، پس هیچ نوع مالیات دیگری نخواهند داد.
۱۰) معافیت مالیاتی بصورتی هدفدار انجام می پذیرد. بطوریکه کلیه اشخاص معاف مانند نهادهای عمومی غیر دولتی و اوقاف از معافیت حذف شده و شرکتهای تابع این نهادها و فعالیتهای انتقاعی آنها مشمول مالیات خواهند شد. همچنین فعالیتهای صنعتی و معادن واقع در مناطق محروم به مدت ۱۰ سال، ۱۰۰ درصد درآمد و برای بقیه تا ۴ سال ۸۰ درصد درآمد، مشمول معافیت خواهند شد. اما اندوخته طرح توسعه و تکمیل از معافیت برخوردار نخواهد بود. لیکن شرکتهایی که برای توسعه و تکمیل و بازسازی، مخارج سرمایه ای داشته باشند، تمام هزینه سرمایه ای آن سال را میتوانند از درآمد مشمول مالیات خود کسر کنند. در مورد نهادهای حرفه ای و مذهبی نیز فقط درآمدهای انتقاعی آنها، مشمول مالیات خواهند بود.

۱۱) در اصلاحیه جدید، سازمان تشخیص و اجزاء و وظایف آن در قانون مشخص شده است. بنابراین در تشکیلات اجزا و وظایف سازمان تشخیص، در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی گذاشته شده است تا برحسب مقتضیات اجرایی، طراحی و اجرا شود. دلیل این امر، افزایش انگیزش، راحتی و سرعت دریافت مالیاتها و همچنین ارتباط با مردم ذکرشده است.

● خصوصیات و ویژگیهای اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم

۱) یکی از نقاط قوت اصلاحیه، تک نرخی کردن و استاندارد ساختن نرخ مالیات برای اشخاص حقوقی و شرکتها می باشد. در نظام مالیاتی کنونی از اشخاص حقوقی و شرکتها ۲۵ درصد مالیات اخذ می گردد و این مساله موجب می شود شرکتها برای فرار مالیاتی، میزان درآمد خود را کمتر از میزان واقعی محاسبه کنند و این خود موجب توسعه نیافتگی و فرار مالیاتی در کشور می گردد. ولی در اصلاحیه جدید، شرکتها از ۲۰ تا ۶۴ درصد براساس درآمد، مشمول مالیات می شوند. همچنین برای شرکتهای سهامی ۲۵ درصد نرخ مالیاتی پیش بینی شده که این میزان برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس با ۱۰ درصد کاهش مواجه شده است. همینطور تک نرخی کردن مالیات، سبب می شود که بین شرکتهای گوناگون و با کاربری متفاوت، تبعیض به وجود نیامده و اصل عدالت اجتماعی نیز برقرار گردد.

۲) یکی از نقاط قوت اصلاحیه، راندن سرمایه های کوچک به سمت سرمایه گذاریهای تولیدی و مولد می باشد. زیرا برای ایجاد و افزایش انگیزه در مناطق کمتر توسعه یافته، ۱۰ درصد از درآمد حاصل از فعالیتهای تولیدی و صنعتی در این مناطق تا ۱۰ سال از مالیات معاف خواهد بودو در نتیجه باعث افزایش تولید و اشتغال در مناطق محروم خواهد شد و درآمدهای خانوارها در این مناطق افزایش می یابد.

۳) یکی دیگر از نقاط قوت این اصلاحیه توجه به قشر حقوق بگیر و کم درآمد جامعه است. معافیت مالیاتی حقوقهای کمتر از یکصد و سی هزار تومان و همچنین معافیت عیدی کارمندان از مالیات، موجب افزایش قدرت خرید کارمندان، همچنین بهبود وضعیت معیشتی آنان و حرکت به سمت بوجود آمدن عدالت اجتماعی خواهد بود.

۴) پیش بینی می شود که با اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم بیش از ۶۰ درصد از درآمدهای مالیاتی دولت در بخش حقوق و دستمزد کارکنان و شرکتهای تابعه دولت کاسته شود. اما پیش بینی می شود که با حذف معافیتهای مالیاتی این کاهش درآمد مالیاتی جبران شود و مشکل کسری بودجه برای دولت ایجاد نشود.

۵) یکی دیگر از نقاط قوت این اصلاحیه تغییر روند محاسبه مالیاتها برای شرکتها می باشد. در نظام مالیات کنونی، نرخهای مالیات بدون توجه به نرخ تورم سالانه تنظیم می شود. لیکن در اصلاحیه، مقرر گردیده است که کلیه نرخهای مالیات با نرخ تورم سالانه تعدیل شود.
۶) یکی از موارد مهم در این اصلاحیه، کاهش معافیتهای مالیاتی و یا لغو آن برای بسیاری از بنیادها و نهادهای غیر دولتی که اقدامات انتقاعی انجام می دهند، می باشد. در واقع به علت فرمان رهبری مبنی بر لغو مالیات نهادهای غیر دولتی سود ده، بیش بینی می شود که درآمدهای دولت دو برابر شود. از این رو علیرغم کاهش نرخ مالیات و بعضی از معافیتهای مالیاتی جدید، به نظر می رسد که دولت با کسری بودجه مواجه نشده و در نتیجه افزایش تورم نیز به وجود نخواهد آمد.
۷) یکی دیگر از نقاط قوت اصلاحیه، افزایش نقش بخش خصوصی در اقتصاد می باشد. بطوریکه با کاهش مالیات بر شرکتهای خصوصی و با کاهش درآمدهای دولت از این بخش، جریان سرمایه در این بخش هموار شده و بخش خصوصی قادر به تولید و سرمایه گذاری خواهد شد و با افزایش تولید، منابع مالیاتی جدیدتری برای دولت ایجاد خواهد شد و می تواند کاهش مالیاتها را تا حدی جبران کند.

۸) وجود معافیت مالیاتی بنیادها و نهادها باعث ایجاد رقابت ناعادلانه آنها با بخش خصوصی شده است و در نتیجه انگیزه فعالیت را برای بخش خصوصی از بین برده است که با حذف این مالیاتها بخش خصوصی در کشور قویتر خواهد شد و با رقابت میان بخش خصوصی و غیر خصوصی، ناکارآمدی موجود در نهادها و بخش دولتی از بین خواهد رفت. علاوه بر این که حذف این معافیتها پایه مالیاتی را افزایش خواهد داد و با افزایش پایه مالیاتی امکان کاهش نرخهای مالیاتی بوجود خواهد آمد.

تعریف حساب یا کدینگ کامل حسابداری (کل و معین)

کد گذاری حسابها ، کد گذاری درختی حسابهای کل و معین

نویسنده :اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای سلامتی استاد ارجمندم جناب آقای محمّد هادی قدیری که حتی با قلم علم هم نمی توان از یک عمر غمگساری هایش یک از هزار گفت ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

نحوه تهیه صورت های مالی و گردش وجوه نقد مطابق با استانداردهای حسابداری

این مطلب به درخواست جناب آقای حسن شجاعی ازشیراز قرار داده شده:

الزامات مربوط به نحوه ارائه جریان وجوه نقد و موارد افشای مربوط ، در استاندارد حسابداری شماره 2 با عنوان صورت جریان وجوه نقد تشریح شده است. طبق استاندارد مذکور ، اطلاعات مربوط به جریان نقدی ، مبنایی را برای ارزیابی واحد تجاری در ایجاد وجه نقد و نیاز واحد تجاری در استفاده بهینه از جریانهای نقدی فراهم می آورد که برای استفاده کنندگان صورتهای مالی مفید است.

بررسی کلی صورتهای مالی1 (هوش اسمعیل محمّدی) بررسی کلی صورتهای مالی2 همراه با مثال(هوش اسمعیل محمّدی) بررسی کلی صورتهای مالی3 همراه با فرم خام (هوش اسمعیل محمّدی)

تهیه و تنظیم:اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای روح پاک شهید محمد جهان آرا ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

میزان معافیت بر در آمد حقوق به نرخ سال 1393

با ملاحظه و بررسی قانون مالیاتهای مستقیم مشاهده می شود که فصل سوم از باب سوم قانون مذکور به مالیات بردرآمد حقوق و تکالیف آنان اختصاص یافته است که شامل (۱۱) ماده و (۴) تبصره می گردد. به استناد ماده (۸۲) قانون مالیاتها، درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی( در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته بطور نقد یا غیرنقد تحصیل می کندمشمول مالیات بر درآمد حقوق می گردد. ماده (۸۳) قانون مذکور، درآمد مشمول مالیات حقوق را بقرار ذیل تعیین می نماید.

معافیتهای مزایای مربوط به شغل حقوق (مقرر) – (اعم از مستمر و یا غیرمستمر + (مقرری یا مزد یا حقوق اصلی) = درآمد مشمول مالیات حقوق شایان گفتن است که میزان معافیت مالیات حقوق همه ساله با توجه به اوضاع اقتصادی همچون تورم و سایر عوامل در حال تغییر بوده، بطوریکه قانونگذار برای سال ۱۳۹۳ میزان این معافیت را 120،000،000 ریال در سال تعیین نموده که برای هر ماه 10،000،000 ریال  می باشد. از اینرو با توجه به قانون بودجه سال ۱۳۹۳ حقوق ماهانه زیر یک میلیون تومان معاف از مالیات بوده و افرادی که حقوق آنان بینیک تا هفت میلیون تومان میباشد باید با مأخذ ده درصد (10%) مالیات پرداخت نماید.ضمن آنکه حقوق مازاد بر هفت میلیو با مأخذ بیست درصد (20%)ملاک مالیات حقوق قرار می گیرد. بموجب ماده (۸۶) قانون مذکور، پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف اند مالیات متعلق را محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماههای بعد فقط تغییرات را صورت دهند.

چنانچه حقوق بگیران بابت مالیات بر درآمد حقوق مالیات اضافی پرداخت نموده باشند بموجب ماده (۸۷) قانون، اضافه پرداختی مذکور قابل استرداد می باشد، مشروط بر آنکه بعد از انقضای تیرماه سال بعد تا آخر آن سال با درخواست کتبی حقوق بگیران از اداره امور مالیاتی محل سکونت مورد مطالبه قرار گیرد. اداره امور مالیاتی مذکور نیز موظف است ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم درخواست، رسیدگی های لازم را معمول و در صورت احراز اضافه پرداختی و نداشتن بدهی قطعی دیگر در آن اداره امور مالیاتی نسبت به استرداد اضافه پرداختی از محل وصولی های جاری اقدام نماید

.

در ذیل به اهم موارد درآمدهای حقوق که از پرداخت مالیات معاف می باشند اشاره می گردد:

۱- حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده که در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق بگیر پرداخت می شود.
۲- هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل
۳- مسکن واگذاری در محل کارگاه یا خانه های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه برای استفاده کارگران
۴ - وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن
۵ - عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت های مالیاتی موضوع ماده (۸۴) قانون مالیاتها
۶ - خانه های سازمانی که با اجازه قانونی و یا آیین نامه های خاص در اختیار ماموران کشوری گذارده می شود.
۷ - وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آنها مستقیماً یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند.
۸ - مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده (۸۴) قانون مالیاتها
۹ - درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان ضمناً بموجب ماده (۹۲) قانون مالیاتها پنجاه درصد (۵۰%) مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته بخشوده می شود.

لازم به توضیح است پرداخت هایی که از طرف غیر از پرداخت کنندگان مقرری مزد و حقوق اصلی به عمل می آید پرداخت کنندگان این قبیل وجوه مکلفند هنگام هر پرداخت مالیات متعلق را بدون در نظر گرفتن معافیت مقرر قانونی محاسبه و پرداخت نمایند

جدول مالیات بر درآمد سال 93تا مبلغ 120 میلیون در سال معاف،مازاد 120 میلیون ریال در سال تا 7 برابربه نرخ 10% و مازاد براین به نرخ 20% برای بخشش خصوصی و دولتی و سایر بخش های اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 5 قانون محاسبات عمومی تعیین میشود. .

توضیحات	مالیات ماهانه	مالیات سالانه	نرخ به درصد	درآمد مشمول مالیات پس از کسر مالیات	حقوق سالیانه	حقوق ماهیانه
-	معاف	معاف	0	معاف	120،000،000	10،000،000
-	1،000،000	72،000،000	10%	720،000،000	840،000،000	70،000،000
نسبت به مازاد	12،000،000	144،000،000	10%   20%	1،080،000،000	1،200،000،000	100،000،000

معافیت های مالیاتی مربوط به مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

معافیت های مالیاتی  مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

مطابق ماده (2) ق.م.م: اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند:

1- وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی؛

2-دستگاه هایی که بودجۀ آنها وسیلۀ دولت تأمین می شود

3-شهرداری ها

مطابق ماده (81) ق.م.م:

درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبورعسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می باشد

اشخاص برخوردار از معافیت در اینجا کلیه اشخاص حقوقی که در زمینه فعالیتهای کشاورزی اشتغال دارند می باشد.

مطابق تبصره (2) ماده (107) ق م م:

در مورد عملیات پیمانکاری در ایران (هر نوع کار ساختمانی، تأسیسات فنی و تأسیساتی که شامل تهیه و نصب موارد مذکور) در صورتی که کارفرما، وزارتخانه ها ، موسسات و شرکتهای دولتی یا شهرداریها باشند، آن قسمت از مبلغ قرارداد که از طریق خرید داخلی یا خارجی به مصرف خرید لوازم و تجهیزات می رسد مشروط بر آنکه در قرارداد یا اصلاحات و الحاقات بعدی، آن مبالغ لوازم و تجهیزات به طور جدا از سایر اقلام قرارداد درج شده باشد از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.

(اشخاص برخوردار از معافیت: اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج از ایران)

مطابق تبصره (3) ماده (107) ق م م:

شعب و نمایندگی های شرکت های و بانک های خارجی در ایران که بدون داشتن حق انجام دادن معامله به امر بازاریابی و جمع آوری اطلاعات اقتصادی در ایران برای شرکت مادر اشتغال دارند و برای جبران مخارج خود از شرکت مادر وجوهی دریافت می کنند نسبت به آن مشمول مالیات بر درآمد نخواهند بود

مطابق تبصره (4) ماده (107) ق م م:

در مواردی که پیمانکاران خارجی تمام یا قسمتی از پیمانکاری در ایران نسبت به هر نوع کار ساختمانی، تأسیسات فنی و تأسیساتی شامل تهیه و نصب موارد مذکور، و به پیمانکاران دست دوم اشخاص حقوقی ایرانی واگذار کنند معادل آن مبلغ از لوازم و تجهیزات مذکور در قرارداد دست اول که توسط پیمانکار دست دوم خریداری می گردد از دریافتی پیمانکار دست اول از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهد بود

مطابق ماده (108) ق.م.م:

در مورد شرکتهای بیمه: اندوخته هایی که مالیات آن تا تاریخ لازم الاجرا شدن این اصلاحیه پرداخت نشده در صورت انتقال به حساب سرمایه مشمول مالیات نخواهد بود.. . . .

مطابق تبصره (5) ماده (109) ق.م.م:

مؤسسات بیمه خارجی که با قبول بیمه اتکائی از مؤسسات بیمه ایرانی تحصیل درآمد می نمایند مشمول مالیاتی به نرخ دو درصد حق بیمه دریافتی و سود حاصل از سپرده مربوط در ایران می باشند. در صورتی که مؤسسات بیمه ایرانی در کشور متبوع مؤسسه بیمه گر اتکائی دارای معافیت بیمه بوده و از پرداخت مالیات بر معاملات اتکائی معاف باشند، مؤسسه مزبور نیز از پرداخت مالیات دولت ایران معاف خواهد شد.

مطابق بند (ب) ماده (111) ق م م:

انتقال دارایی های شرکت های ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود حسب مورد به ارزش دفتری مشمول مالیات مقرر در ق م م نخواهد بود. ( اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: شرکتهای ادغام شده)

مطابق بند (ج) ماده (111) ق م م:

عملیات ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود مسئول مالیات دوره انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد قانون مالیاتها نخواهد بود. ( اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: شرکتهای ادغام یا ترکیب شده )

مطابق ماده (132) ق م م:

در آمد مشمول مالیات ابرازی ناشی از فعالیتهای تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی در بخش های تعاونی و خصوصی که از اول سال 1381 به بعد از طرف وزارتخانه های ذیربط  برای آنها پروانه بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود، از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج به میزان هشتاد درصد (80%) و به مدت چهار سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صددرصد (100%) و به مدت ده سال از مالیات موضوع ماده (105) ق.م.م معاف است.

اشخاص برخوردار از معافیت عبارتند از: واحد های تولیدی یا معدنی در غالب اشخاص حقوقی))

مطابق تبصره (3) ماده (132) ق.م.م:

کلیه تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی دارای پروانه بهره برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر سال از پرداخت پنجاه درصد (50%) مالیات متعلق معاف هستند.

اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: اشخاص حقوقی که به امر سیاحتی و زیارتی مشغول هستند

مطابق ماده (133) ق م م:

صد در صد درآمد شرکتهای تعاونی:

- روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش آموزان و اتحادیه های آنها از پرداخت مالیات معاف است.

مطابق ماده (134) ق م م

درآمد حاصل از تعلیم و تربیت، مدارس غیر انتفاعی ابتدائی، راهنمائی، متوسطه، فنی و حرفه ای، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و درآمد مؤسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط هستند و درآمد باشگاهها و مؤسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیت های منحصراً ورزشی معاف از پرداخت مالیات می باشند

مطابق ماده (138) ق م م:

آن قسمت از سود ابرازی شرکت های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود با ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از پنجاه درصد (50%) مالیات متعلق موضوع ماده (150) این قانون معاف خواهد بود مشروط بر اینکه قبلاً اجاره توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی و یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه گذاری معین از وزارتخانه ذیربط تحصیل شده باشد. در صورتی که هزینه اجرای طرح یا طرح های یاد شده در هر سال مازاد بر سود ابرازی همان سال باشد و یا ازا هزینه طرح سرمایه گذاری کمتر باشد شرکت می تواند از معافیت مذکور در محاسبه مالیات سود ابرازی سال های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقی مانده هزینه اجرای کامل طرح بهره مند شود. ( اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: شرکتهای تعاونی و خصوصی)

مطابق تبصره (3) ماده (138) ق.م.م:

کارخانه های واقع در محدوده آبریز تهران که تعداد کارکنان آنها کمتر از پنجاه نفر نباشند در صورتی که تأسیسات خود را کلاً به خارج از شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران انتقال دهند بر اساس ضوابطی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ذیربط حسب مورد برقرار می شود تا ده سال از تاریخ بهره برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: شرکتهای تعاونی و خصوص)

مطابق بند (الف) ماده 139 ق.م.م: موارد ذیل از پرداخت مالیات معاف است:

موقوفات- نذورات – پذیره – کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی.

آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع)، آستان حضرت معصومه(ع)آستان حضرت احمد ابن موسی(ع) "شاه چراغ"، آستان مقدس حضرت امام خمینی(ره)، مساجد، حسینیه ها، تکایا، سایر بقاع متبرکه که بعهده سازمان اوقاف و امور خیریه می باشد.

مطابق بند (ب) ماده 139 ق.م.م:

کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: سازمان هلال احمر اسلامی ایران)

مطابق بند (ج) ماده 139 ق.م.م:

کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی صندوق های پس انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تأمین اجتماعی و همچنین حق بیمه و حق بازنشستگی سهم کارکنان و کارفرما و جریمه های دریافتی مربوط توسط آنها از پرداخت مالیات معاف است. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: صندوق های پس انداز بازنشستگی و سازمان بیمه خدمات درمانی و سازمان تأمین اجتماعی.)

مطابق بند (د) ماده 139 ق.م.م:

کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مدارس علوم اسلامی از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص مدارس علوم اسلامی با شورای مدیریت حوزه علمیه قم می باشد. ( اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از مدارس علوم اسلامی).

مطابق بند (هـ) ماده 139 ق.م.م:

کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف . تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی با هیات وزیران می باشد. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از : نهاد های انقلاب اسلامی)

مطابق بند (و) ماده 139 ق.م.م:

آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور که به مصرف عمران موقوفات برسد، از پرداخت مالیات معاف است. ( اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: صندوق عمران موقوفات کشور.)

مطابق بند (ح) ماده 139 ق.م.م:

معافیت آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل:

تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، تحقیقات علمی، تحقیقات دینی، تحقیقات فنی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد، مصلاها، حوزه های علمیه و مدارس علوم اسلامی و مدارس و دانشگاههای دولتی، مراسم تغزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان.

کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش سوزی، جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر، مشروط بر این که درآمد و هزینه های مزبور به تائید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد. ( اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: موقوفات عام.)

مطابق بند (ل) ماده (139) ق م م:

فعالیت های:

انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می شوند.

مطابق تبصره (1) ماده (139) ق م م:

وجوهی که از فعالیت های غیر انتفاعی و به منظور پیشبرد اهداف و وظایف اشخاص موضوع این ماده از راه برگزاری دوره های آموزشی، سمینارها، نشر کتاب و نشریه های دوره ای و ... در چارچوب اساسنامه آنها تحصیل می شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آ نها نظارت می کند. از پرداخت مالیات معاف است. ( فعالیتهای غیر انتفاعی مؤسسات فرهنگی و آموزشی از پرداخت مالیات معاف می باشند.)

مطابق بند (ط) ماده (139) ق م م:

کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی مؤسسات خیریه و عام المنفعه که به ثبت رسیده اند مشروط بر آنکه به موجب اساسنامه آنها صرف امور مذکور در بند (ح) این ماده شود و سازمان امور مالیاتی کشور بر درآمد و هزینه آنها نظارت کند، از پرداخت مالیات معاف می باشند. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: مؤسسات خیریه و عال المنفعه.)

مطابق بند (ی) ماده (139) ق م م:

کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی و همچنین حق عضویت اعضاء مجامع حرفه ای احزاب و انجمنها و تشکلهای غیردولتی که دارای مجوز و از مراجع ذی ربط باشند و وجوهی که بموجب قانون از درآمد یا حق الزحمه اعضاء آنها کسر و به حساب مجامع مزبور واریز می شود.(اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: اعضاء مجامع حرفه ای احزاب و تشکلهای غیر دولتی.)

مطابق بند (ک) ماده (139) ق م م:

موقوفات و کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی انجمنها و هیئتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور برسد. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: انجمنها و هیئتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی)

بند (الف) ماده (141) ق م م:

معافیت 100% درآمد حاصل از صادرات محصولات تمام شده کالاهای صنعتی محصولات بخش کشاورزی ـ شامل محصولات:

زراعی، باغی، دام و طیور، شیلات، جنگل و مرتع

و صنایع تبدیلی و تکمیلی آن و معافیت 50% درآمد حاصل از صادرات سایر کالاهایی که به منظور دست یافتن به اهداف صادرات کالاهای غیر نفتی به خارج از کشور صادر می شوند (فهرست کالاهای مشمول این ماده در طول هر برنامه به پیشنهاد وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و بازرگانی ـ کشاورزی و جهاد سازندگی و وزارتخانه های صنعتی به تصویب هیأت وزیران می رسد. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: صادر کنندگان محصولات بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی و تکمیلی آن تا پایان برنامه سوم توسعه موقوف الاجرا می باشد و طبق ماده 113 قانون برنامه سوم عمل خواهد شد)

مطابق بند (ب) ماده (141) ق م م:

معافیت 100% درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده یا می شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می شوند. (صادرکنندگان از پرداخت مالیات معاف می باشند)

مطابق ماده (142) ق م م:

درآمد کارگاههای:

فرش دستباف، صنایع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است. (اشخاص برخوردار از معافیت عبارتست از: شرکتهای تعاونی تولیدی و اتحادیه های تولید صنایع دستی)

مطابق ماده (143) ق م م:

معافیت 10% مالیات شرکتهایی که سهام آنها طبق قانون مربوط از طرف هیأت پذیرش برای معامله در بورس قبول می شود از سال پذیرش تا سالیکه از فهرست نرخها در بورس حذف نشده باشند در صورتیکه کلیه نقل و انتقالات سهام از طریق کارگزاران بورس انجام در دفاتر ثبت گردد. (اشخاص برخوردار از معافیت: شرکتهای پذیرفته شده در بورس)

نویسنده :اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای شفای همه مریضان ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

مالیات و عوارض ارزش افزوده از سال 89 لغایت 93 و تفکیک ضرایب آنها،همچنین مشمولین مراحل ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده

مودیان مشمول مراحل ثبت نام و اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده، مکلف به اجرای کلیه مقررات و تکالیف قانون مالیات بر ارزش افزوده ، از جمله صدور صورتحساب ، محاسبه ، درج و وصول مالیات بر ارزش افزوده و عوارض متعلقه و همچنین تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات و عوارض متعلقه به صورت دوره‌ای

مشمولین مرحله اول

تاریخ اجرا در مورد این دسته از مشمولین: 1387/07/01

-1کلیه واردکنندگان

  -2کلیه صادرکنندگان
-3کلیه فعالان اقتصادی با مجموع فروش کالاها و ارائه خدمات بیش از سه میلیارد ریال در سال 1386 و یا بیش از یک میلیارد و دویست و پنجاه میلیون ریال در پنج ماهه اول سال 1387 (واحدهای صنفی که دارای شخصیت حقیقی بوده و تابع شورای اصناف کشور می‌باشند از این بند شرایط مشمولیت مرحله اول ثبت نام مستثنی گردیدند)
تذکر بسیار مهم: مشمولین واجد شرایط مرحله اول حتی در صورت انطباق با شرایط مشمولیت مراحل دوم و بعدی ثبت نام این نظام مالیاتی، جزو مشمول مرحله اول ثبت نام و اجرای این نظام مالیاتی محسوب می‌گردند

مشمولین مرحله دوم

تاریخ اجرا در مورد این دسته از مشمولین    1388/07/01 

کلیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی، صرفنظر از میزان فعالیت، که مشمول مرحله اول ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده نگردیده بوده‌اند، شاغل به فعالیت در هر یک از موضوعات مندرج در بند (الف) ماده (96) قانون مالیات‌های مستقیم (بجز فعالیت‌های معاف موضوع ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده) به شرح زیر، مشمول مرحله دوم ثبت نام و اجرای این نظام مالیاتی می‌باشند:
-1کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی که برای آنها جواز تأسیس و پروانه‌ی بهره‌برداری از وزارتخانه‌ی ذیربط صادر شده یا می‌شود؛
-2بهره‌برداران معادن؛
-3ارائه دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری و دفترداری و همچنین خدمات مالی؛
-4حسابداران رسمی شاغل و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران؛
-5ارائه دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای؛
-6ارائه دهندگان انواع خدمات انفورماتیک، رایانه‌ای اعم از سخت افزاری، نرم افزاری و طراحی سیستم؛
-7متل‌ها و هتل‌های سه ستاره و بالاتر؛
-8بنکداران، عمده فروش‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، واسطه‌های مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبارها؛
-9نمایندگان موسسه‌های تجاری و صنعتی، اعم از داخلی و خارجی؛
-10مؤسسات حمل و نقل موتوری و باربری دارای مجوز از مراجع ذیربط، زمینی، دریایی و هوایی باربری (به استثناء واحدهایی که صرفاً به امر حمل و نقل مسافر اشتغال دارند)؛
-11مؤسسات مهندسی و مهندسی مشاور؛
-12مؤسسات تبلیغاتی و بازاریابی

مشمولین مرحله سوم

تاریخ اجرا در مورد این دسته از مشمولین  1389/01/01

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که براساس شرایط مراحل اول و دوم ثبت نام، مشمول اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده نگردیده اند، در صورتی که در سال 1387 یا 1388 مجموع فروش کالاها و ارائه خدمات (غیرمعاف یا معاف و غیرمعاف) آنها سه میلیارد ریال و بالاتر می باشد، مشمول مرحله سوم ثبت نام و اجرای قانون خواهند بود

مشمولین مرحله چهارم

تاریخ اجرا در مورد این دسته از مشمولین   1389/07/01

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که براساس شرایط مراحل اول ، دوم و سوم ثبت نام، مشمول اجرای نظام مالیات بر ماده 96 « ب» ارزش افزوده نگردیده اند، در صورتی که شاغل به فعالیتهای ذیل (از جمله فعالیتهای موضوع بند قانون مالیاتهای مستقیم) باشند، با هر میزان فروش یا درآمد، مشمول مرحله چهارم ثبت نام ، آموزش و اجرای قانون خواهند بود.

1-صاحبان کارگاه های صنعتی (اعم از صنفی و غیر صنفی که دارای حداقل برق سه فاز 50 آمپر باشد)؛

2- فروشندگان طلا و جواهر؛

3- فروشندگان آهن آلات ؛

4- صاحبان تالارهای پذیرائی و رستورانها؛

5- صاحبان متل و هت لهای یک و دوستاره و هتل آپارتمان؛

6- صاحبان نمایشگاهها و فروشگاههای خودرو و بنگاه معاملات املاک؛

7- صاحبان تعمیرگاههای مجازخودرو؛

8- چاپخانه داران ؛

9- صاحبان دفاتراسناد رسمی؛

10- صاحبان دفاترخدمات مسافرتی و جهانگردی؛

11- صاحبان سینماها، تماشاخان ههاو مکانهای تفریحی و ورزشی

مشمولین مرحله پنجم

کلیه مشمولین ۱تا ۴ در صورتی که سالهای ۸۷ تا ۸۹ فروش کالا و خدمات از یک میلیادر ریال بیشتر باشد. و همچنین به زمان آغاز فعالیت بستگی دارد.

سال	نرخ مالیات و عوارض ارزش افزوده	درصد
87 الی 89	1/5 % مالیات و 1/5 % عوارض	%3
1390	2/2 % مالیات و 1/8 % عوارض	%4
1391	2/9 % مالیات و 2/1 % عوارض	%5
1392	3/6 % مالیات و 2/4 % عوارض	%6
1393	5/3 % مالیات و 2/7 % عوارض	%8

تهیه و تنظیم:اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای شفای همه مریضان ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

قوانین مالیات بر ارزش افزوده

ماده 1 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و همچنین واردات و صادرات آنها مشمول مقررات این قانون می‌باشد.

ماده 2 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

منظور از مالیات در این قانون به استثناء موارد مندرج در فصول هشتم و نهم، مالیات بر ارزش افزوده می‌باشد.

ماده 3 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

ارزش افزوده در این قانون، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین می‌باشد.

ماده 4 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

عرضه کالا در این قانون، انتقال کالا از طریق هر نوع معامله است.

 تبصره- کالاهای موضوع این قانون که توسط مؤدی خریداری، تحصیل یا تولید می‌شود در صورتی که برای استفاده شغلی به عنوان دارایی در دفاتر ثبت گردد یا برای مصارف شخصی برداشته شود، عرضه کالا به خود محسوب و مشمول مالیات خواهد شد.

ماده 5 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

ارائه خدمات در این قانون، به استثناء موارد مندرج در فصل نهم، انجام خدمات برای غیر در قبال ما به‌ازاء می‌باشد.

ماده 6 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

واردات در این قانون، ورود کالا یا خدمت از خارج از کشور یا از مناطق آزاد تجاری - صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به قلمرو گمرکی کشور می‌باشد.

ماده 7 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

صادرات در این قانون، صدور کالا یا خدمت به خارج از کشور یا به مناطق آزاد تجاری - صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی می‌باشد.

ماده 8 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

اشخاصی که به عرضه کالا و ارائه خدمت و واردات و صادرات آنها مبادرت می‌نمایند، به عنوان مؤدی شناخته شده و مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

معاوضه کالاها و خدمات در این قانون، عرضه کالا یا خدمت از طرف هر یک از متعاملین تلقی و به طور جداگانه مشمول مالیات می‌باشد.

ماده 10 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

هرسال شمسی به چهار دوره مالیاتی سه ماهه، تقسیم می‌شود. در صورتی که شروع یا خاتمه فعالیت مؤدی در خلال یک دوره مالیاتی باشد، زمان فعالیت مؤدی طی دوره مربوط یک دوره مالیاتی تلقی می‌شود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی مجاز است با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور مدت دوره مالیاتی را برای هر گروه از مؤدیان دو یا یک ماهه تعیین نماید.

ماده 11 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

تاریخ تعلق مالیات به شرح زیر است

الف- در مورد عرضه کالا

1- تاریخ صورتحساب، تاریخ تحویل کالا یا تاریخ تحقق معامله کالا، هرکدام که مقدم باشد، حسب مورد؛

2- در موارد مذکور در تبصره ماده (4) این قانون، تاریخ ثبت دارایی در دفاتر یا تاریخ شروع استفاده، هرکدام که مقدم باشد یا تاریخ برداشت، حسب مورد؛

3- در مورد معاملات موضوع ماده (9) این قانون، تاریخ معاوضه.

ب- در مورد ارائه خدمات:

1- تاریخ صورت‌حساب یا تاریخ ارائه خدمت، هرکدام که مقدم باشد حسب مورد؛

2- در مورد معاملات موضوع ماده (9) این قانون، تاریخ معاوضه.

ج- در مورد صادرات و واردات:

در مورد صادرات، هنگام صدور (از حیث استرداد) و در مورد واردات تاریخ ترخیص کالا از گمرک و درخصوص خدمت، تاریخ پرداخت مابه ازاء.

تبصره- در صورت استفاده از ماشین‌های صندوق، تاریخ تعلق مالیات، تاریخ ثبت معامله در ماشین می‌باشد.

ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

عرضه کالاها و ارائه خدمات زیر و همچنین واردات آنها حسب مورد از پرداخت مالیات معاف می‌باشد:

1- محصولات کشاورزی فرآوری نشده؛

2- دام و طیور زنده، آبزیان، زنبورعسل و نوغان؛

3- انواع کود، سم، بذر و نهال؛

4- آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان؛

5- کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات؛

6- کـالاهای اهـدایی به صـورت بلاعـوض به وزارت‌خانه‌ها، مؤسـسات دولتـی و نهادهای عمومی غیردولتی با تأیید هیأت وزیران و حوزه‌های علمیه با تأیید حوزه گیرنده هدایا؛

7- کالاهایی که همراه مسافر و برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق مقررات صادرات و واردات، وارد کشور می‌شود. مازاد بر آن طبق مقررات این قانون مشمول مالیات خواهد بود؛

8- اموال غیرمنقول؛

9- انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی، خدمات درمانی (انسانی، حیوانی و گیاهی) و خدمات توان‌بخشی و حمایتی؛

10- خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق، موضوع قانون مالیات‌های مستقیم؛

11- خدمات بانکی و اعتباری بانک‌ها، مؤسسات و تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه مجاز و صندوق تعاون؛

12- خدمات حمل و نقل عمومی و مسافری درون و برون‌شهری جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی؛

13- فرش دستباف؛

14- انواع خدمات پژوهشی و آموزشی که طبق آئین‌نامه‌ای که با پیشنهاد مشترک وزارت‌خانه‌های علوم تحقیقات و فناوری، امور اقتصادی و دارایی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و کار و امور اجتماعی ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیأت وزیران می‌رسد؛

15- خوراک دام و طیور؛

16- رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی ویژه فرودگاه‌ها براساس فهرستی که به پیشنهاد مشترک وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیأت وزیران می‌رسد؛

17- اقلام با مصارف صرفاً دفاعی (نظامی و انتظامی) و امنیتی براساس فهرستی که به پیشنهاد مشترک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. فهرست مذکور از اولین دوره مالیاتی پس از تصویب هیأت وزیران قابل اجراء خواهدبود.

ماده 13 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

صادرات کالا و خدمت به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی، مشمول مالیات موضوع این قانون نمی‌باشد و مالیات‌های پرداخت شده بابت آنها با ارائه برگه خروجی صادره توسط گمرک (در مورد کالا) و اسناد و مدارک مثبته، مسترد می‌گردد.

تبصره- مالیات‌های پرداختی بابت کالاهای همراه مسافران تبعه کشورهای خارجی که از تاریخ خرید آنها تا تاریخ خروج از کشور بیش از دو ماه نگذشته باشد، از محل وصولی‌های جاری درآمد مربوط هنگام خروج از کشور در مقابل ارائه اسناد و مدارک مثبته مشمول استرداد خواهدبود.

ضوابط اجرائی این ماده توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد.

ماده 14 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

مخذ محاسبه مالیات، بهای کالا یا خدمت مندرج در صورت‌حساب خواهد بود. در مواردی که صورت‌حساب موجود نباشد و یا از ارائه آن خودداری شود و یا به‌موجب اسناد و مدارک مثبته احراز شود که ارزش مندرج در آنها واقعی نیست، مأخذ محاسبه مالیات بهای روز کالا یا خدمت به تاریخ روز تعلق مالیات می‌باشد.

تبصره- موارد زیر جزء مأخذ محاسبه مالیات نمی‌باشد:

الف- تخفیفات اعطائی؛

ب- مالیات موضوع این قانون که قبلاً توسط عرضه کننده کالا یا خدمت پرداخت شده‌ است؛

ج- سایر مالیات‌های غیرمستقیم و عوارضی که هنگام عرضه کالا یا خدمت به آن تعلق گرفته ‌است.

ماده 15 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

مأخذ محاسبه مالیات واردات کالا، عبارت است از ارزش گمرکی کالا (قیمت خرید، هزینه حمل و نقل و حق بیمه) به علاوه حقوق ورودی (حقوق گمرکی و سود بازرگانی) مندرج در اوراق گمرکی.

تبصره- مأخذ محاسبه مالیات واردات خدمات، عبارت است از معادل ارزش ریالی مربوطه به مابه ازاء واردات خدمت مزبور.

ماده 16 قانون مالیات بر ارزش افزوده

برساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

نرخ مالیات بر ارزش افزوده، یک و نیم درصد (5/1%) می‌باشد.

تبصره- نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص به شرح زیر تعیین می‌گردد:

1- انواع سیگار و محصولات دخانی، دوازده درصد (12%)؛

2- انواع بنزین و سوخت هواپیما، بیست درصد (20%)؛

ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

مالیات‌هایی که مؤدیان در موقع خرید کالا یا خدمت برای فعالیت‌های اقتصادی خود به استناد صورت‌حساب‌های صادره موضوع این قانون پرداخت نموده‌اند، حسب مورد از مالیات‌های وصول شده توسط آنها کسر و یا به آنها مسترد می‌گردد. ماشین‌آلات و تجهیزات خطوط تولید نیز از جمله کالای مورد استفاده برای فعالیت‌های اقتصادی مؤدی محسوب می‌گردد.

تبصره1-در صورتی که مؤدیان مشمول حکم این ماده در هر دوره مالیاتی اضافه پرداختی داشته باشند، مالیات اضافه پرداخت شده به حساب مالیات دوره‌های بعد مؤدیان منظور خواهد شد و در صورت تقاضای مؤدیان، اضافه مالیات پرداخت شده از محل وصولی‌های جاری درآمد مربوط، مسترد خواهدشد.

تبصره 2-در صورتی که مؤدیان به عرضه کالا یا خدمت معاف از مالیات موضوع این قانون اشتغال داشته ‌باشند و یا طبق مقررات این قانون مشمول مالیات نباشند، مالیات‌های پرداخت شده بابت خرید کالا یا خدمت تا این مرحله قابل استرداد نمی‌باشد.

تبصره3-درصورتی که مؤدیان به عرضه توأم کالاها یا خدمات مشمول مالیات و معاف از مالیات اشتغال داشته‌باشند، صرفاً مالیات‌های پرداخت شده مربوط به کالاها یا خدمات مشمول مالیات در حساب مالیاتی مؤدی منظور خواهد شد.

تبصره4-مالیات برارزش افزوده و عوارض پرداختی مؤدیان بابت کالاهای خاص موضوع تبصره ماده (16) و بندهای (ب)، (ج) و (د) ماده (38) این قانون، صرفاً در مراحل واردات، تولید و توزیع مجدد آن کالاها توسط واردکنندگان، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان آن، قابل کسر از مالیات‌های وصول شده و یا قابل استرداد به آنها خواهدبود.

تبصره5- آن قسمت از مالیات‌های ارزش افزوده پرداختی مؤدیان که طبق مقررات این قانون قابل کسر از مالیات‌های وصول شده یا قابل استرداد نیست، جز هزینه‌های قابل قبول موضوع قانون مالیات‌های مستقیم محسوب می‌شود.

تبصره6- مبالغ اضافه دریافتی از مؤدیان بابت مالیات موضوع این قانون، در صورتی که ظرف سه ماه از تاریخ درخواست مؤدی مسترد نشود، مشمول خسارتی به میزان دو درصد (2%) در ماه نسبت به مبلغ مورد استرداد و مدت تأخیر خواهدبود.

تبصره7-مالیات‌هایی که در موقع خرید کالاها و خدمات توسط شهردای‌ها و دهیاری‌ها برای انجام وظایف و خدمات قانونی پرداخت می‌گردد، طبق مقررات این قانون، قابل تهاتر و یا استرداد خواهد بود.

ماده 18 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء از تاریخ تصویب این قانون(1387)

مؤدیان مکلفند به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌نماید نسبت به ارائه اطلاعات درخواستی سازمان مذکور و تکمیل فرم‌های مربوطه اقدام و ثبت نام نمایند.

ماده 19 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

مؤدیان مکلفند در قبال عرضه کالا یا خدمات موضوع این قانون، صورت‌حسابی با رعایت قانون نظام صنفی و حاوی مشخصات متعاملین و مورد معامله به‌ ترتیبی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌شود، صادر و مالیات متعلق را در ستون مخصوص درج و وصول نمایند. در مواردی که از ماشین‌های فروش استفاده می‌شود، نوار ماشین جایگزین صورت‌حساب خواهد شد.

تبصره- کالاهای مشمول مالیات که بدون رعایت مقررات و ضوابط این قانون عرضه گردد، علاوه بر جرائم متعلق و سایر مقررات مربوط موضوع این قانون، کالای قاچاق محسوب و مشمول قوانین و مقررات مربوط می‌شود.

ماده 20 قانون مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس حکم ماده 53، تاریخ اجراء این ماده از اول مهر ماه سال (1387)

مؤدیان مکلفند، مالیات موضوع این قانون را در تاریخ تعلق مالیات، محاسبه و از طرف دیگر معامله وصول نمایند.

تبصره1-گمرک جمهوری اسلامی ایران مکلف است مالیات موضوع این قانون را قبل از ترخیص از واردکنندگان کالا وصول و در پروانه‌های گمرکی و یا فرم‌های مربوط حسب مورد درج نماید و اطلاعات مربوط به اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مقررات این قانون را حداکثر به صورت ماهانه به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه نموده و امکان دسترسی همزمان سازمان امور مالیاتی کشور به پایگاه‌های اطلاعاتی ذی‌ربط را فراهم آورد.

گمرک جمهوری اسلامی ایران مکلف است مالیات وصولی هر ماه را تا پانزدهم ماه بعد به حساب مخصوصی نزد خزانه‌داری کل کشور که به این منظور توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌گردد، واریز نماید.

تبصره2-واردکنندگان خدمات مکلفند مالیات متعلق به خدمات خریداری شده از خارج از کشور را محاسبه و پرداخت نمایند.

تهیه و تنظیم:اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای شفای همه مریضان ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

قوانین مالیاتهای مستقیم و اشخاص مشمول پرداخت مالیات

ماده 1 قانون مالیات مستقیم

مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال1368

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می‌باشند:

1-کلیه مالکین اعم ازاشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.

2- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهائی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

3-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهائی که در ایران تحصیل می‌نماید.

4- هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهائی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

5-هر شخص غیرایرانی اعم از حقیقی یا حقوقی (نسبت به درآمدهائی که در ایران تحصیل می‌نماید و همچنین نسبت به درآمدهائی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک‌های فنی و یا واگذاری فیلم‌های سینمائی که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می‌گردد)از ایران تحصیل می‌کند

.

ماده 2 قانون مالیات مستقیم

به موجب ماده (1) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده و تبصره‌های آن جایگزین متن قبلی این ماده و تبصره‌های آن شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:

1-وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی؛

2- دستگاه‌هایی که بودجه آنها وسیله دولت تأمین می‌شود.

3- شهرداری‌ها.

تبصره 1- شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و مؤسسه‌های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت مقرر در این قانون، حسب مورد، نیست.

تبصره 2- درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت‌های تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.

مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

تبصره 3- معافیت مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبری است.

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 2 - اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نمی‌باشند:

1- وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی و دستگاه‌هایی که بودجه آنها وسیله دولت تأمین می‌شود و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها که به صورتی غیر از شرکت طبق قوانین تأسیس شده باشند.

2- جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، سازمان تأمین اجتماعی، صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی، مدارس علوم اسلامی، جامعه‌الامام‌الصادق (ع) و نهادهای انقلاب اسلامی و صندوق عمران موقوفات کشور مادام که درآمد صندوق مزبور صرف امور عمران موقوفات و تأمین هزینه‌های سازمان حج و اوقاف و امور خیریه می‌گردد.

‌تشخیص مدارس علوم اسلامی به عهدۀ شورای مدیریت حوزۀ علمیۀ قم و نهادهای انقلاب اسلامی با هیأت وزیران است.

3-موقوفات عام که درآمد آنها طبق موازین شرعی و به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی تحقیقاتی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد، مصلی‌ها و مدارس علوم اسلامی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار ‌باستانی، امور عمرانی و آبادانی، کمک به مستضعفین و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش‌سوزی، جنگ و حوادث غیرمترقبه دیگر ‌می‌رسد مشروط بر اینکه درآمد و هزینه مزبور مورد گواهی سازمان حج و اوقاف و امور خیریه باشد.

4-مؤسسات عام‌المنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفه‌ای ‌که به موجب قوانین خاص تشکیل شده‌اند مشروط بر اینکه بر درآمد و هزینه‌های مؤسسات و مجامع مذکور از طرف مقام رهبری و یا قائم مقام رهبری‌و یا دولت و یا شهرداری‌ها نظارت شود.

5- انجمن‌ها یا هیأت‌های مذهبی مربوط به اقلیت‌های دینی مذکور در قانون اساسی مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور رسیده‌ و درآمد و هزینه آنها توسط سازمان حج و اوقاف و امور خیریه تأیید شده باشد.

‌تبصره 1- شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و مؤسسات مذکور در بندهای فوق باشند سهم درآمد یا سود آنها ‌مشمول حکم این ماده نخواهند بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت‌های مقرر در این قانون حسب مورد نمی‌باشد.

‌تبصره 2- آن قسمت از درآمد موقوفات مذکور در بند 3 این ماده که عاید اشخاص می‌گردد مشمول معافیت مربوط به موقوفات نخواهد بود.

‌تبصره 3- آن قسمت از درآمد موقوفات و مؤسسات عام‌المنفعه و انجمن‌های مذکور در بنده‌های 3 و 4 و 5 این ماده که تا سه سال پس از انقضای‌ سال مالی به مصارف مقرر در بندهای مزبور نرسد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود مگر اینکه لزوم نگهداری بیش از مدت مذکور به ‌تأیید سازمان حج و اوقاف و امور خیریه و یا سایر مراجع ناظر حسب مورد رسیده باشد.

‌تبصره 4- آیین‌نامه اجرایی مربوط به این ماده توسط وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی و کشور و ارشاد اسلامی تهیه و پس از تصویب هیأت‌ وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

‌تبصره 5- در هر سال مالی که شرایط و ترتیبات مقرر در این ماده و آیین‌نامه اجرایی آن رعایت نشود معافیت مالیاتی مقرر نسبت به اشخاص‌ مذکور در بنده‌های 3 و 4 و 5 این ماده برای آن سال جاری نبوده و درآمدهای سال مزبور آنها طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی) ‌(اصلاحات مربوط به بند 3 از اول سال 1368 و سایر اصلاحات از اول سال 1371 لازم‌الاجرا خواهد بود.):

ماده 1- ماده 2 به شرح زیر اصلاح می‌شود:

‌الف- در بند 2 ماده 2 عبارت ‌جامعه‌الامام‌الصادق (ع) حذف و بعد از عبارت امور خیریه عبارت ‌و آن قسمت از درآمد اشخاص که از محل وجوه‌بریه ولی فقیه، خمس و زکات عاید آنها می‌شود اضافه می‌گردد.

ب- در بند 3 ماده 2 قبل از عبارت ‌کمک به مستضعفین عبارت ‌هزینه یا وام تحصیلی دانشجویان و دانش‌آموزان و همچنین در قسمت آخر این بند ‌بعد از کلمه ‌می‌رسد عبارت ‌و نذورات بقاع متبرکه اضافه می‌شود.

ج- بند 4 ماده 2 به شرح زیر اصلاح می‌شود:

‌مؤسسات عام‌المنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفه‌ای که به موجب قوانین خاص تشکیل شده‌اند به تشخیص هیأت وزیران مشروط بر اینکه بر درآمد و هزینه‌های مؤسسات و مجامع مذکور از طرف وزارت امور‌اقتصادی و دارایی نظارت شود.

‌د- متن زیر به آخر تبصره 1 ماده 2 اضافه می‌گردد:

‌درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های تولیدی، صنعتی، معدنی، تجاری، حق واگذاری محل، مستغلات و نقل و انتقالات قطعی املاک‌ اشخاص موضوع بندهای 2 و 4 این ماده که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود بدون رعایت معافیت‌های مقرر در این قانون در هر مورد به ‌نرخ‌های مقرر مربوط مشمول مالیات خواهد بود.

‌مسئولین اداره امور در آن گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود، در غیر این‌صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت. ضوابط اجرایی این تبصره به وسیله وزارت امور اقتصادی و دارایی‌تهیه خواهد شد.

ه‍- در تبصره 4 ماده 2 بعد از عبارت ‌مربوط به این ماده عبارت ‌و نحوه نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی و نیز قبل از عبارت ‌ارشاد اسلامی ‌عبارت ‌فرهنگ و اضافه می‌شود.

ماده 3 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 3 قبل از اصلاح:

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 3- کلیه مالکین (‌اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) نسبت به جمع ارزش املاک خود و حسب مورد املاک فرزندان تحت تکفل خود اعم از ‌مسکونی و سایر املاک واقع در محدوده شهرها و شهرک‌ها (‌به استثنای یک واحد مسکونی شخص حقیقی اعم از خانه یا آپارتمان به انتخاب او) به‌شرح زیر مشمول مالیات سالانه می‌باشند:

‌تا مبلغ 20000000 ریال معاف

‌تا مبلغ 40000000 ریال نسبت به مازاد 20000000 ریال به نرخ 2%

‌تا مبلغ 60000000 ریال نسبت به مازاد 40000000 ریال به نرخ 3%

‌تا مبلغ 80000000 ریال نسبت به مازاد 60000000 ریال به نرخ 4%

‌تا مبلغ 100000000 ریال نسبت به مازاد 80000000 ریال به نرخ 6%

‌نسبت به مازاد 100000000 ریال به نرخ 8%

‌ارزش املاک بر اساس ارزش معاملاتی موضوع ماده 64 این قانون محاسبه خواهد شد در تعیین ارزش املاک از لحاظ تعیین مالیات سالانه قیمت اشجار‌ منظور نمی‌گردد.

‌تبصره 1- ساختمان‌های ویلایی، ییلاقی و قشلاقی به طور کلی و همچنین ساختمان‌های واقع در سواحل دریای خزر به استثنای واحد مسکونی‌فوق‌الذکر که خارج از محدوده شهرها و شهرک‌ها واقع شده‌اند مشمول مقررات این فصل خواهد بود.

‌تبصره 2- املاک متعلق به شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها به دولت تعلق دارد نسبت به سهم مالکیت دولت و املاک متعلق به ‌شرکت‌های تعاونی مسکن که برای مسکن اعضاء اختصاص یافته باشد و همچنین املاک متعلق به سفارت‌خانه‌ها به شرط معامله متقابل از پرداخت ‌مالیات موضوع این فصل معاف است.

‌تبصره 3- در مواردی که ملکی با استفاده از وام بانکی یا وام دریافتی از صندوق‌های قرض‌الحسنه خریداری یا احداث شده باشد بدهی مستهلک‌ نشده مالک به بانک یا صندوق‌های قرض‌الحسنه حداکثر تا معادل ارزش معاملاتی ملک از ارزش آن ملک کسر خواهد شد.

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی) ‌(تاریخ اجرا از اول سال 1371):

ماده 2- در تبصره 3 ماده 3 عبارت ‌وام بانکی به صورت ‌تسهیلات انفرادی بانک‌ها اصلاح می‌گردد

.

ماده 4 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 4 قبل از اصلاح:

* قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 4- املاکی که برای تولیدات صنعتی و کشاورزی و دامی مورد استفاده می‌باشند در مدت بهره‌برداری و همچنین خانه‌های سازمانی کارگری و ‌کارمندی و سردخانه‌ها و املاکی که مالک در آنها به موجب احکام مراجع قضایی ممنوع‌المعامله گردیده و یا بنا به عللی به گواهی مراجع ذی‌صلاح‌ دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی بهره‌برداری از آنها از عهده مالک خارج باشد و یا حق استفاده از آنها به طور رایگان در اختیار اشخاص و مؤسسات‌ مذکور در ماده 2 این قانون قرار گیرد مادامی که دارای وضعیت ذکر شده باشند مشمول مالیات این فصل نخواهند بود.

‌* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی) ‌(تاریخ اجرا از اول سال 1368): ماده 3- در ماده 4 بعد از عبارت ‌کشاورزی و دامی عبارت ‌و امور فرهنگی، آموزشی، ورزشی، بهداشتی، درمانی، نگهداری معلولین، هتل، متل، مسافرخانه‌ها، مهمانسرا، مهمانپذیر، سینما، تماشاخانه و مؤسسات دوبلاژ فیلم اضافه می‌شود

ماده 5 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 5 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 5- در مواردی که مالکیت ملک انتقال می‌یابد ملک مورد انتقال به طور کلی در سال انتقال مشمول مالیات موضوع این فصل نخواهد بود.

‌

ماده 6 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این مواد حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 6 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 6- املاکی که برای آنها از تاریخ اجرای این قانون به بعد پروانه ساختمان صادر می‌گردد در صورتی که ظرف مدت تعیین شده یا تمدید شده در ‌پروانه به اتمام برسد از تاریخ صدور پروانه ساختمان تا دو سال پس از سالخاتمه بنا، طبق گواهی مرجع ذی‌صلاح از پرداخت مالیات موضوع این فصل ‌معاف می‌باشد.

‌این حکم نسبت به املاکی که قبل از تاریخ مزبور برای آنها پروانه ساختمان صادر گردیده در صورتی که ظرف یک سال از تاریخ اجرای این قانون و یا ‌ظرف مهلت مقرر در پروانه هر کدام که بیشتر باشد خاتمه یابد نیز جاری خواهدبود.

‌تبصره- واحدهای مسکونی که طبق ضوابط تعیین شده دولت و با تنظیم سند رسمی برای سکونت به اجاره داده می‌شود، در مدت اجاره از ‌پرداخت مالیات موضوع این فصل معاف می‌گردد.

‌آیین‌نامه اجرایی این تبصره به پیشنهاد مشترک وزارت‌خانه‌های مسکن و شهرسازی و امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

* قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی)‌ (تاریخ اجرا از اول سال 1368): ‌

ماده 4- در قسمت اخیر ماده 6 بعد از عبارت ‌مقرر در پروانه عبارت ‌یا تمدیدی آن اضافه می‌شود.

ماده 7 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 7 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 7- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی یا قائم مقام قانونی آنها مکلفند در هر سال برای املاک خود و حسبمورد املاک فرزندان تحت تکفل خود ‌واقع در ایران که مشمول مقررات این فصل است اظهارنامه مالیاتی بر طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس آنها ‌قرار خواهد گرفت تنظیم و به ضمیمهرونوشت یا تصویر مدارک مثبت حق مالکیت تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به حوزه مالیاتی محل اقامتگاه قانونی ‌یا محل سکونت خود تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند. در صورتی که خارج از محدوده حوزه مالیاتی محل اقامتگاه یا محل سکونت دارای ‌ملک یا املاکی باشند مکلفند نسخه‌ای از رونوشت اظهارنامه فوق‌الذکر را جهت اطلاع به حوزه مالیاتی که ملک یا املاک در محدوده آن واقع است نیز ‌تسلیم نمایند.‌‌

ماده 8 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده حذف شده ‌است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 8 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 8- ممیز مالیاتی محل اقامتگاه قانونی یا محل سکونت مؤدی مؤظف است به اظهارنامه‌های واصلهرسیدگی و در صورتی که ملک یا املاک در‌خارج از محدوده حوزه مزبور باشد پس از استعلام ارزش ملک از حوزه مالیاتی مربوط، مالیات متعلق را تشخیص و مطالبه نماید و در صورت عدم‌تسلیم اظهارنامه مکلف است نسبت به شناسایی و ارزیابی و تشخیص و مطالبه مالیات متعلقه اقدام کند.

ماده 9 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380 این مواد حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال1381)

متن ماده 8 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 9- ممیز حوزه مالیاتی مکلف است در مورد املاک واقع در محدوده آن حوزه که مالکان آنها در خارج از آن محدوده سکونت دارند رونوشت ‌اظهارنامه‌های دریافتی را رسیدگی و املاک مندرج در اظهارنامه‌های واقع درمحدوده حوزه خود را ارزیابی و نتیجه را به حوزه مالیاتی اقامتگاه قانونی یا‌محل سکونت مالکان اعلام نماید و در مورد آن قسمت از املاک مذکور که مالکان آنها در موعد مقرر از تسلیم رونوشت اظهارنامه خوددارینموده‌اند ‌مشخصات و ارزش املاک مزبور را در صورت اطلاع از محل اقامتگاه قانونی یا محل سکونت به حوزه مالیاتی محل آنها و در غیر این صورت به مرکز‌سجل مالیاتی اعلام نماید.

ماده 10 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات مستغلات مسکونی خالی، موضوع متن قبلی مواد 10 و 11 حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 10 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368) ماده 10- هرگاه مستغلات مسکونی واقع در مراکز استان‌ها و شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر آمادهبرای اجاره باشند و بدون داشتن ‌موانع قانونی بیش از مدت شش ماه متوالی خالی و بلا استفاده نگهداشته شوند نسبت به بعد از شش ماه مذکور مشمول مالیات به شرح زیر خواهند بود:

1- تا یک سال معادل دو در هزار ارزش معاملاتی مستغل به ازای هر ماه.

2- در صورت تجاوز از یک سال معادل چهار در هزار ارزش معاملاتی مستغل به ازای هر ماه مازاد بر یک سالمزبور.

‌تبصره- هرگاه خالی ماندن یک مستغل به عللی خارج از اختیار مالک باشد در این مدت از پرداخت مالیات موضوع این فصل معاف خواهد بود.

ماده 11 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات مستغلات مسکونی خالی، موضوع متن قبلی مواد 10 و 11 حذف شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381)

متن ماده 11 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌‌ماده 11- مؤدیان مشمول مالیات این فصل مکلفند در هر سال برای مستغلات مسکونی خالی خود اظهارنامه مالیاتی طبق نمونه‌ای که از طرف ‌وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس آنها قرار خواهد گرفت تنظیم و تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به حوزۀ مالیات که مستغل در محدوده ‌آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق راپرداخت نمایند. ممیز حوزه مالیاتی مزبور مکلف است در صورت عدم تسلیم اظهارنامه نسبت به شناساییو تشخیص و مطالبه مالیات مستغل اقدام کند.

‌تبصره 1- هرگاه محل دو یا چند مستغل مشمول مالیات این فصل در محدوده یک حوزه مالیاتی باشد مالک می‌تواند برای تمام آنها یک اظهارنامه ‌تسلیم نماید.

‌تبصره 2- هرگاه مالک تنها محل سکونت خود را خالی نگه دارد نسبت به آن مشمول مالیات این فصل نخواهدبود.

ماده 12 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 12 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 12- کلیه اراضی بایر واقع در محدوده شهرها که بدون عذر موجه بایر به مانند مشمول مالیات سالانه به شرح زیر می‌باشند.

1- اراضی که تا دو سال از تاریخ اجرای این قانون بایر نگه داشته شوند، معادل دو درصد ارزش آن به ازای هر سال.

2- اراضی که تا چهار سال از تاریخ اجرای این قانون بایر نگه داشته شوند، معادل چهار درصد ارزش آن به ازای هر سال مازاد بر دو سال مذکور.

3- اراضی که بیش از چهار سال از تاریخ اجرای این قانون بایر نگه داشته شوند، معادل پنج درصد ارزش آن به ازای هر سال مازاد بر چهار سال مذکور.

ماده 13 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 13 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 13- مالکان اراضی بایر موضوع این فصل مکلفند در هر سال برای هر یک از قطعات اراضی بایر ملکی خوداظهارنامه مالیاتی طبق نمونه‌ای که‌از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در دسترس آنها قرار خواهدگرفت تنظیم و تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد به حوزه مالیاتی که اراضی در ‌محدوده آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را به ترتیب مقرر در این بخش پرداخت نمایند. ممیز حوزه مالیاتی مزبور مکلف است در صورتعدم‌ تسلیم اظهارنامه نسبت به شناسایی و تشخیص و مطالبه مالیات متعلق اقدام کند.

‌تبصره 1- در صورتی که دو یا چند قطعه از اراضی بایر در محدوده یک حوزه مالیاتی واقع باشند مالک می‌تواند برای تمام قطعات یک اظهارنامه مالیاتی تسلیم نماید.

‌تبصره 2- اراضی بایر از نظر این قانون تابع تعریف مذکور در قانون اراضی شهر (1)می‌باشد.

‌

---

(1) :رجوع شود به به مواد (4) الی (12) قانون اراضی شهری مصّوب 27 اسفند 1360 مجلس شورای اسلامی.

ماده 14 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 14 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌ماده 14- ارزش اراضی بایر بر اساس ارزش معاملاتی موضوع ماده 64 این قانون تعیین و مأخذ محاسبه مالیات خواهد بود.

ماده 15 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 15 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌ماده 15- در صورتی که اراضی بایر برحسب گواهی مراجع ذی‌صلاح از شمول عنوان مذکور خارج شوند از سال خروج، مشمول مالیات این فصل‌ نخواهند شد.

ماده 16 قانون مالیات مستقیم

منسوخ - به موجب ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن ماه 1380، مقررات مربوط به مالیات بر اراضی بایر (موضوع متن قبلی مواد 12 تا 16) حذف شده است.

متن ماده 16 قبل از اصلاح:

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

‌ماده 16- مالکان اراضی بایری که برای اراضی آنها از سوی مراجع ذی‌ربط مجوز احداث بنا یا عمران صادر می‌شود از تاریخ صدور مجوز تا پایان ‌مهلت مذکور در آن و در صورت تمدید مهلت با رعایت مهلت جدید از پرداخت مالیاتمتعلق معاف خواهند بود مشروط بر اینکه در مهلت‌های مقرر‌ طبق گواهی مراجع مربوط احداث بنا خاتمه و یاعمران انجام شده باشد.

‌تبصره 1- در صورتی که پس از درخواست مجوز احداث بنا و یا عمران، صدور مجوز به علل خارج از اراده مالکامکان‌پذیر نباشد و موضوع با ذکر علت مورد تأیید مرجع ذی‌ربط واقع شود به استثنای مواردی که صدور مجوز قانوناًممنوع می‌باشد از تاریخ درخواست تا رفع علل مذکور مالک از‌پرداخت مالیات متعلق معاف خواهد بود.

‌تبصره 2- مالکان اراضی بایری که برای فروش اراضی بایر خود به وزارت مسکن و شهرسازی اعلام آمادگینمایند و طبق گواهی وزارت مزبور ‌اقدامات لازم را معمول دارند از تاریخ اعلام از مالیات متعلق معاف می‌باشند حکم این تبصره در صورت عدم تمایل وزارت مذکور به خرید اراضی بایر ‌نیز جاری است.

‌تبصره 3- در مورد کسی که خود یا افراد تخت تکفل او فاقد محل مسکونی مناسب بوده و مالک یک یا چند قطعهاراضی بایر باشد تا حد نصاب مقرر در قانون اراضی شهری مصوب 22/06/1366 مجلس شورای اسلامی مشمولپرداخت مالیات موضوع این فصل نمی‌باشد و نسبت به مازاد، مشمول مالیات خواهد بود. در مواردی که مالکان از معافیت این تبصره استفاده می‌نمایند حوزه مالیاتی محل وقوع ملک مکلف است مراتب را با ذکر‌مشخصاتاراضی بایر به مرکز سجل مالیاتی اعلام دارد.

‌تبصره 4- اراضی بایر متعلق به شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها به دولت تعلق دارد به نسبت سهم دولت و اراضی بایر متعلق به ‌شرکت‌های تعاونی مسکن که برای اعضاء اختصاص یافته باشد و همچنین اراضی بایر متعلق به سفارت‌خانه‌ها به شرط معامله متقابل از پرداخت مالیات‌ موضوع این فصل معافمی‌باشد.

‌تبصره 5- در مواردی که انتقال، قهری باشد، انتقال‌گیرنده اراضی بایر تا پایان بیست‌ سالگی مشمول مالیاتموضوع این فصل نخواهد بود.

‌تبصره 6- آن قسمت از اراضی بایری که مالک در آنها ممنوع‌المعامله گردیده و یا به عللی به گواهی مراجعذی‌صلاح دولتی و یا نهادهای انقلاب ‌اسلامی بهره‌برداری از آنها از عهده مالک خارج و یا در طرح شهرداری‌ها قرارگرفته باشد و همچنین اراضی بایر که به علت دعوی مالکیت از طرف ‌سازمان حج و اوقاف و امور خیریه یا دولت یاشهرداری‌ها یا مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها مالکان آنها به موجب گواهی مراجع صلاحیت‌دار ‌مربوطممنوع‌المداخله شده‌اند مادام که دارای وضعیت ذکر شده هستند مشمول مالیات موضوع این فصل نخواهندبود.

ماده 17 قانون مالیات مستقیم

)مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال 1368)

هرگاه در نتیجه فوت شخصی اعم از فوت واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند به شرح زیر مشمول مالیات است:

-1در صورتی که متوفی یا وارث یا هر دو ایرانی مقیم ایران باشند نسبت به سهم‌الارث هر یک از وراث از اموال مشمول مالیات برارث موضوع ماده (19) این قانون واقع در ایران یا در خارج از ایران پس از کسر مالیات بر ارثی که بابت آن قسمت از اموال واقع در خارج از ایران به دولت محلی که مال در آن واقع گردیده پرداخت شده است به نرخ مذکور در ماده (20) این قانون.

-2 در صورتی که متوفی و وراث هر دو ایرانی مقیم خارج از ایران باشند سهم‌الارث هر یک از وراث از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است به نرخ مذکور در ماده (20) این قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بیست و پنج درصد (25%)

-3 در مورد اتباع خارجی و سایر موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است کلاً مشمول مالیات به نرخ مذکور در ماده (20) این قانون برای وراث طبقه دوم

.

ماده 18 قانون مالیات مستقیم

(مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال 1368)

وراث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می‌شوند:

-1 وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.

-2 وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.

-3وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دائی، خاله و اولاد آنها

.

ماده 19 قانون مالیات مستقیم

)مصوب 3 اسفند 1366، تاریخ اجرا از اول سال 1368)

اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلیه ماترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیرمنقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینة کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی

.

تبصره- بدهی که متوفی به وراث خود دارد در صورتی که مستند به مدارک قانونی بوده و اصالت آن مورد تأیید هیأت حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد قابل کسر از ماترک خواهد بود در مورد مهریه و نفقة ایام عده تأیید هیأت مذکور لازم نیست و در مورد وراث طبقه دوم و سوم کسر دیون منوط به آن است که متوفی تا تاریخ فوت خود دارای وراث از طبقه ما قبل حسب مورد بوده باشد

.

ماده 20 قانون مالیات مستقیم

به موجب ماده (3) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 27 بهمن 1380 کلیه تبصره‌های متن قبلی این ماده حذف شده است. (اجرا از اول سال 1381)

نرخ مالیات برارث نسبت به سهم‌الارث به شرح زیر است:

طبقه سوم	طبقه دوم	طبقه اول	شرح
35%	15%	5%	تا مبلغ 50،000،000 ریال
45%	25%	15%	تا مبلغ 200،000،000 ریال نسبت به مازاد 50،000،000 ریال
55%	35%	25%	تا مبلغ 500،000،000 ریال نسبت به مازاد 200،000،000 ریال
65%	45%	35%	نسبت به مازاد 500،000،000 ریال

از

سهم‌الارث هر یک از وراث طبقه اول مبلغ سی میلیون (30.000.000) ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخ‌های مذکور مشمول مالیات می‌باشد. معافیت مذکور برای هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند مبلغ پنجاه میلیون (50.000.000) ریال خواهد بود.

قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب سوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و‌ شصت و شش مجلس شورای اسلامی (تاریخ اجرا از اول سال 1368)

ماده 20- نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم‌الارث به شرح زیر می‌باشد:

تا مبلغ 500000 ریال طبقه اول معاف، طبقه دوم معاف، طبقه سوم 15%.

از 500001 ریال تا 1000000 ریال نسبت بمازاد 500000 ریال طبقه اول معاف، طبقه دوم 15%، طبقه سوم 20%

از 1000001 ریال تا 2000000 ریال نسبت بمازاد 1000000 ریال طبقه اول معاف، طبقه دوم 20%، طبقه سوم 25%

از 2000001 ریال تا 3000000 ریال نسبت بمازاد 2000000 ریال طبقه اول 5%، طبقه دوم 25%، طبقه سوم 30%

از 3000001 ریال تا 4000000 ریال نسبت بمازاد 3000000 ریال طبقه اول 5 و 7%، طبقه دوم 30 %، طبقه سوم 35%

از 4000001 ریال تا 6000000 ریال نسبت بمازاد 4000000 ریال طبقه اول 10%، طبقه دوم 35%، طبقه سوم 40%

از 6000001 ریال تا 8000000 ریال نسبت بمازاد 6000000 ریال طبقه اول 5 و 12%، طبقه دوم 40%، طبقه سوم 45%

از 8000001 ریال تا 10000000 ریال نسبت بمازاد 8000000 ریال طبقه اول 15%، طبقه دوم 45%، طبقه سوم 50%

از 10000001 ریال تا 15000000 ریال نسبت بمازاد 10000000 ریال طبقه اول 5 و 17%، طبقه دوم 50%، طبقه سوم 60%

از 15000001 ریال تا 20000000 ریال نسبت بمازاد 15000000 ریال طبقه اول 20%، طبقه دوم 55%، طبقه سوم 70%

از 20000001 ریال به بالا نسبت به مازاد 20000000 ریال طبقه اول 25%، طبقه دوم 65%، طبقه سوم 80%

تبصره 1- معافیت سهم‌الارث هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته باشند یا محجور و یا معلول از کار افتاده یا صرفاً مشغول ‌تحصیل بوده و کمتر از 25 سال تمام سن داشته باشند و همچنین فرزندان اناث متوفی که تا حین‌الفوت متوفی شوهر اختیار نکرده‌اند به سه میلیون ریال ‌افزایش خواهد یافت و مازاد طبق نرخ مقرر مربوط مشمول مالیات می‌باشد.

‌تبصره 2- در صورتی که وراث طبقه دوم کمتر از بیست سال سن یا محجور یا معلول از کار افتاده و یا صرفاً به تحصیل اشتغال داشته و کمتر از ‌بیست و پنج سال تمام داشته باشند معافیت سهم‌الارث آنها به یک میلیون و پانصد هزار ریال افزایش خواهد یافت و مازاد طبق نرخ مقرر مربوط‌ مشمول مالیات خواهد بود.

‌تبصره 3- هرگاه بین وراث عیال یا حداقل یک فرزند کمتر از بیست سال سن یا محجور و یا معلول از کار افتاده و یا فرزند کمتر از بیست و پنج سال‌ سن و صرفاً مشغول تحصیل وجود داشته باشد و اموال غیرمنقول متوفی منحصر به یک خانه یا آپارتمان محل سکونت وراث باشد جمع معافیت‌های ‌سهم‌الارث معادل ارزش خانه یا آپارتمان یا مبلغ بیست میلیون ریال هر کدام کمتر است افزایش می‌یابد و در صورتی که جمع معافیت‌های سهم‌الارث‌ معادل یا بیشتر از حد نصاب مذکور باشد حکم این تبصره جاری نخواهد بود.

‌قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی)‌ (تاریخ اجرا از اول سال 1371):

‌ماده 5- ماده 20 به شرح زیر اصلاح می‌گردد:

(الف)- نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم‌الارث به شرح زیر می‌باشد:

تا مبلغ 8.000.000 ریال طبقه اول 9%، طبقه دوم 18%، طبقه سوم 30%

‌تا مبلغ 20000000 ریال نسبت‌به مازاد 8000000 ریال طبقه اول 20%، طبقه دوم 30%، طبقه سوم 40%

‌تا مبلغ 40000000 ریال نسبت‌به مازاد 20000000 ریال طبقه اول 30%، طبقه دوم 40%، طبقه سوم 50%

‌تا مبلغ 80000000 ریال نسبت‌به مازاد 40000000 ریال طبقه اول 40%، طبقه دوم 50%، طبقه سوم 60%

‌نسبت به مازاد 80000000 ریال طبقه اول 50%، طبقه دوم 60%، طبقه سوم 70%

‌از سهم‌الارث هر یک از وراث طبقه اول مبلغ 2000000 ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخ مذکور مشمول مالیات خواهد بود.

ب- در تبصره 1 ماده 20 عبارت ‌و مازاد طبق نرخ مقرر مربوط... الخ حذف می‌شود.

ج- در تبصره 2 ماده 20 عبارت ‌معافیت سهم‌الارث آنها ... تا آخر تبصره حذف و به جای آن عبارت ‌سهم‌الارث آنها تا یک میلیون و پانصد هزار ریال ‌معاف و مازاد به نرخ مذکور مشمول مالیات خواهد بود جایگزین می‌شود.

‌د- در تبصره 2 ماده 20 عبارت ‌بین وراث به عبارت ‌کلیه وراث از طبقه اول بوده و بین آنان و همچنین عبارت محل سکونت وراث به ‌مسکونی ‌اصلاح می‌گردد

تهیه و تنظیم:اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای شفای همه مریضان ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

.

نکاتی مهم در خصوص مودیان و هیئت های حل اختلاف مالیاتی

نکات مهم درخصوص مودیان و هیات های حل اختلاف مالیاتی:

مودیان مالیاتی و هیات‌های حل اختلاف مالیاتیهمان طور که می‌دانیم به موجب مواد ۱۷۰ و ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم، مرجع رسیدگی به عموم اختلاف‌های مالیاتی از جمله اعتراض به برگ تشخیص مالیات صادره از سوی ماموران مالیاتی، هیات حل اختلاف مالیاتی است.
متاسفانه به لحاظ عدم آشنایی مودیان با حقوق خود، در بسیاری از موارد آرای صادره از سوی هیات‌های حل اختلاف مالیاتی، به‌رغم، محق بودن مودی، در رد اعتراض مودی و تایید نظر ماموران مالیاتی و برگ تشخیص مالیات صادره از سوی آنان است.
عمده مشکلاتی که منجر به این امر می‌شود به شرح زیر است:
الف) مودی از اختیار خود در انتخاب یک نفر از اعضای هیات از بین اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی ایران یا مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی یا شورای اسلامی شهر استفاده نمی‌کند و بر همین اساس اعضای هیات حل اختلاف بر اساس نظر سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شوند.
ب) در برخی موارد، جلسات هیات حل اختلاف مالیاتی، بدون حضور همه اعضا تشکیل می‌شود و بنابراین دفاعیات مودی به استماع کلیه اعضای هیات نمی‌رسد.
ج) مودیان به منظور ارائه دفاع قانونی و مستدل، از کارشناسان خبره در امور مالی و مالیاتی و حقوقی استفاده نمی‌کنند.
به منظور اینکه مودیان مالیاتی بتوانند از اعتراض خود در هیات حل اختلاف مالیاتی به نتیجه‌ای مطلوب برسند و احقاق حق کنند، لازم است از کلیه حقوق خود در این مورد آگاهی داشته باشند و بدانند که نحوه عمل آنها در این مورد چگونه باید باشد. مراحل یک الی شش زیر بیانگر مراحل اعتراض به برگ تشخیص مالیات و مواردی که مودیان باید با آنها آشنا شوند، بالاخص حقوق قانونی آنها است.
۱) اطلاع از جزئیات گزارشی که مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته است: به استناد ماده ۲۳۷ قانون مالیات‌های مستقیم، در صورت استعلام مودی، ماموران مالیاتی مکلفند جزئیات گزارشی را که مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته است، به مودی اعلام کند و هر گونه توضیحی را که در این خصوص بخواهد به او و یا وکیل تام‌الاختیار وی بدهند.
۲) بررسی جزئیات گزارش مبنای صدور برگ تشخیص و انطباق آن با قوانین، مقررات و اسناد و مدارک مثبته و تهیه لوایح دفاعی.
برای انجام این امر، نیاز به اطلاع کامل از قانون مالیات‌های مستقیم، آیین‌نامه‌های اجرایی آن، بخشنامه‌های صادره، از سوی سازمان امور مالیاتی و آرای وحدت رویه شورای عالی مالیاتی است. با توجه به عدم تسلط اکثر مودیان بر قوانین و مقررات مزبور، بهترین راه، استفاده از متخصصین در امور مالیاتی و حقوقی و حسابداران رسمی است. این اشخاص با بررسی نحوه عمل ماموران مالیاتی و مبانی برگ تشخیص صادره به لحاظ اشراف به قوانین و آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها و با بررسی مستندات مودی، می‌توانند به بهترین نحو لوایح دفاعی را برای مودی تهیه و حتی در صورت لزوم به عنوان وکیل تام‌الاختیار وی در جلسات هیات حل اختلاف مالیاتی شرکت کنند.
۳) اعتراض نسبت به برگ تشخیص:
در صورتی که بررسی‌های انجام شده به شرح بند دو فوق دال بر مواردی باشد که منجر به تشخیص درآمد مشمول مالیات و مالیات مربوط به روشی غیر منطبق با قوانین و مقررات و یا عدم توجه به اسناد و مدارک مثبته ارائه شده از طرف مودی باشد، مودی ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، به‌طور شخصی یا به وسیله وکیل تام‌الاختیار خود می‌تواند با مراجعه به اداره امور مالیاتی و ارائه مدارک و اسناد لازم، به‌طور کتبی تقاضای رسیدگی مجدد کند.
۴) رسیدگی مسوول مربوط نسبت به اعتراض مودی:
به موجب ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم، مسوول مربوط در سازمان امور مالیاتی موظف است، ظرف مهلتی که بیش از ۳۰ روز از تاریخ مراجعه نباشد، به موضوع رسیدگی و موارد ارائه شده از سوی مودی را بررسی کند و در صورتی که مدارک ارائه شده را برای رد مندرجات برگ تشخیص کافی دانست، آن را رد و مراتب را در ظهر برگ تشخیص امضا کند و در صورتی که دلایل و اسناد و مدارک ابرازی را موثر در تعدیل درآمد تشخیص دهد و نظر وی مورد تایید مودی قرار گیرد، مراتب در ظهر برگ تشخیص منعکس و به امضای مسوول مربوطه و مودی خواهد رسید و هر گاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی مودی را برای رد برگ تشخیص یا تعدیل درآمد، موثر تشخیص ندهد، باید مراتب را به‌طور مستدل در ظهر برگ تشخیص منعکس و پرونده امر را برای رسیدگی به هیات حل اختلاف ارجاع کند.
۵) حق مودی در انتخاب یک عضو هیات حل اختلاف:
با ارجاع پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی و به موجب بند ۳ ماده ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم، مودی این حق را دارد که یکی از اعضای هیات را به انتخاب خود از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی ایران یا مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی یا شورای اسلامی شهر تعیین کند. استفاده از این حق برای مودی به شرطی است که مودی در طی مهلت ۳۰ روزه خود برای اعتراض به برگ تشخیص، ضمن اعتراض، انتخاب خود برای عضو هیات از بین تشکل‌های فوق را به‌طور کتبی به اداره امور مالیاتی اعلام کند.
بدیهی است انتخاب مودی از این بابت باید متناسب با موارد مطروحه در تشخیص مالیات و همچنین نوع فعالیت مودی باشد. به عنوان مثال: هنگامی که اشکالات مطروحه ناشی از مسائل حسابداری و گزارشگری مالی و یا درک از قانون باشد، انتخاب جامعه حسابداران رسمی ایران گزینه مناسبی است. هنگامی که اشکالات مطروحه به نحوی مرتبط با نوع فعالیت تجاری مودی باشد، انتخاب مجمع عمومی صنفی و یا اتاق بازرگانی صنایع و معادن و یا اتاق تعاون حسب مورد منتج به نتیجه بهتری خواهد شد و در حالتی که اشکالات مطروحه به نحوی مرتبط با شهر محل فعالیت مودی باشد، انتخاب شورای شهر مناسب خواهد بود.
۶) در هنگام تشکیل جلسه هیات حل اختلاف مالیاتی لازم است که مودی نسبت به حضور هر سه نفر عضو هیات حل اختلاف اطمینان یابد. حضور کلیه اعضا و توجه آنها به دفاعیات مودی، امکان صدور رای منصفانه و متکی به اسناد و مدارک را بیشتر فراهم می‌سازد. از طرف دیگر باید توجه داشت که به موجب تبصره یک ماده ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم، جلسات هیات‌های حل اختلاف مالیاتی با حضور هر سه عضو، رسمی است.
به عبارت دیگر عدم حضور حتی یکی از اعضا، منجر به عدم رسمیت جلسه هیات شده و مودی می‌تواند در صورت وقوع چنین امری، درخواست حضور کلیه اعضای هیات را به منظور رسمیت جلسه کند و در صورت عدم حضور کلیه اعضا و تاکید مودی، سازمان امور مالیاتی موظف است نسبت به تجدید جلسه و تعیین وقت دیگری اقدام کند.
متاسفانه گاه مشاهده شده که جلسات هیات‌های حل اختلاف مالیاتی با حضور نماینده سازمان امور مالیاتی و بدون حضور دو عضو دیگر برگزار شده و نظر نماینده سازمان امور مالیاتی بعدها به امضای اعضای غایب رسیده و به عنوان رای هیات به مودی ابلاغ شده است.
بدیهی است وقوع چنین شرایطی منجر به تضعیف موقعیت مودی در اثبات ادله خود به کلیه اعضای هیات و بعضا تضییع حقوق مودی در دفاع از خود خواهد شد.
بدیهی است آشنایی مودیان با حقوق قانونی خود و استفاده از آن به شرح فوق می‌تواند منجر به اخذ نتایج مطلوب‌تر و عدم تضییع حقوق آنان در فرآیند اعتراض به برگ تشخیص مالیات و رسیدگی در هیات‌های حل اختلاف مالیاتی شود.

تهیه و تنظیم:اسمعیل محمّدی

ضمناً هزینه استفاده از این اطلاعات ذکر 10 صلوات برای شفای همه مریضان ، خاصه اسمعیل محمّدی است.

مالیات بر ارزش افزوده

 

در ذیل ﺳﻌﻲ ﺷﺪه ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻌﺎرﻳﻒ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻮدﻳﺎن اﻳﻦﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ در اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد.

1-ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻮدی در ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده:

ﻓﻌﺎﻻن اﻗﺘﺼﺎدی اﻋﻢ از اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻋﺮﺿﻪ، ﺻﺎدرات ﻳﺎ واردات ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮلﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻄﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﻋﻼم ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻧﺎمﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ، ﻣﻮدی ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

2-اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده:

ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﺎﻟﻴﺎت درﻳﺎﻓﺘﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﻓﺮوش ﻛﺎﻻ وﺧﺪﻣﺎت ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ وارد ﻛﺮدن ﻣﻮاد و ﻟﻮازم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖاﻗﺘﺼﺎدی را ﻛﺴﺮ ﻧﻤﻮد. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻼ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده اﺳﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻇﻬﺎرﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮط (ﻛﺴﻮری) را ﻣﻨﻈﻮر دارد. ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺮﻳﺪﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺴﺎبﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ، ﺿﻤﻨﺎ اﻋﺘﺒﺎر اﻗﻼم ﻛﺎﻻﻫﺎی ﻣﻔﻘﻮد ﻳﺎ ﻣﻨﻬﺪم ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﻪ زﻳﺎن ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺻﻮرتاﺣﺮاز ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

3-ﺳﺎزوﻛﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده و ﻋﻮارض ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت:

ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ﻣﺼﺮف اﺳﺖ ﻛﻪ درﺷﻤﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ازﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﻋﻮارض ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت، ﻋﻮارﺿﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روی ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل اﻋﻤﺎل و ﺑﺮاﺳﺎس درﺻﺪی از ﻗﻴﻤﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد.ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﻛﻠﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن، اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ واردﻛﻨﻨﺪﮔﺎن وﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل، ﻋﻼوه ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮارﺿﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮارض ﺷﻬﺮداری ﻫﺎو دﻫﻴﺎری ﻫﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ؛ و اﻳﻦ ﻋﻮارض ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻬﺎﺗﺮ و اﺳﺘﺮداد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ازﻫﺮ ﻓﻌﺎل اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ ﻓﻌﺎل اﻗﺘﺼﺎدی دﻳﮕﺮ در ﻃﻮل زﻧﺠﻴﺮه واردات، ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ، ﺗﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺑﻪﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﺗﻮﺳﻂ وی ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ اﻳﻦ ﻋﻮارض ﻧﻴﺰ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻌﺎﻻن اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﺎﺿﺮ در زﻧﺠﻴﺮه، ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻼن اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﻋﻮارض ﺑﻪﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و وﺟﻬﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن از ﻣﺤﻞ ﻓﺮوش ﻫﺎی ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد.

4- ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل:

ﻋﺮﺿﻪ و ﻓﺮوش و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ واردات و ﺻﺎدرات ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت (ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺎف)ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ. ﻣﻨﻈﻮر از ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻ و اﻧﺘﻘﺎل ﻛﺎﻻ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و ﻣﻨﻈﻮر از اراﺋﻪﺧﺪﻣﺎت، اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮای دﻳﮕﺮان در ﻗﺒﺎل درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ازاء (ﻧﻘﺪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻧﻘﺪی) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺑﻪ ﺟﺰ ﻛﺎﻻﻫﺎو ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺎف ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﺳﺒﺪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺧﺎﻧﻮار ﺑﻪ وﻳﮋه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﻛﻢ درآﻣﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت، ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺎﻧﻮن اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

5-ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺎص ﻣﺸﻤﻮل:

ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮن، اﻧﻮاع ﺳﻴﮕﺎر و ﻣﺤﺼﻮﻻت دﺧﺎﻧﻲ، اﻧﻮاع ﺑﻨﺰﻳﻦ و ﺳﻮﺧﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ، ﻧﻔﺖ ﺳﻔﻴﺪ، ﻧﻔﺖ ﮔﺎز و ﻧﻔﺖ ﻛﻮره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺧﺎص ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻛﺎﻻﻫﺎ دارای ﻧﺮخ ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺮخ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﺮ روی ﺧﺮﻳﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

6- ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻏﻴﺮ ﻣﺸﻤﻮل:

ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻣﻌﺎف ﺷﺪه اﻧﺪ، ﺧﺎرج از ﺷﻤﻮلاﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد. ﻳﻌﻨﻲ در زﻣﺎن ﻋﺮﺿﻪ و ﻓﺮوش ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺎف، ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮارزش اﻓﺰوده از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﺧﺮﻳﺪاران درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد.

7- دوره ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ:

ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺎده (۱۰) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﻫﺮ ﺳﺎل ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دوره ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ ﻳﺎ ﻓﺼﻠﻲ(ﺑﻬﺎر- ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن- ﭘﺎﻳﻴﺰ- زﻣﺴﺘﺎن)، ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. وزﻳﺮ اﻣﻮر اﻗﺘﺼﺎدی و داراﻳﻲ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺳﺎزﻣﺎن اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﺪت دوره ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ را ﺑﺮای ﻫﺮ ﮔﺮوه از ﻣﻮدﻳﺎن، دو ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ. درﻫﺮ ﺻﻮرت،ﻣﻮدﻳﺎن ﻣﺸﻤﻮل ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻇﺮف ﭘﺎﻧﺰده روز از ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﻘﻀﺎی ﻫﺮ دوره، ﻣﺎﻟﻴﺎت وﻋﻮارض درﻳﺎﻓﺘﻲ و ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﻃﻲ آن دوره را ﺑﺎ اراﺋﻪ اﻇﻬﺎرﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ اداره اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮط اﻋﻼم و ﭘﺮداﺧﺖﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

8- ﻗﻠﻤﺮو ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده:

ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﺑﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل ﻗﺎﻧﻮن ﻛﻪ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد، اﻋﻤﺎلﻣﻲ ﮔﺮدد، ﻟﻴﻜﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻮاد (۶) و (۷) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد ﺗﺠﺎری- ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻣﻨﺎﻃﻖ وﻳﮋه ا ﻗﺘﺼﺎدی از ﻗﻠﻤﺮو اﺟﺮای اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

9-ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارﺿﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮارزش اﻓﺰوده ﺑﺮﻗﺮاری آﻧﻬﺎ ﻣﻤﻨﻮع ﻳﺎ ﺣﺬف ﻣﻲ ﺷﻮد:

اﻟﻒ- ﺑﺮﻗﺮاری ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮارض و ﺳﺎﻳﺮ وﺟﻮه ﺑﺮای اﻧﻮاع ﻛﺎﻻﻫﺎی وارداﺗﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪی و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎتﻛﻪ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ب- ﺑﺮﻗﺮاری ﻋﻮارض ﺑﻪ درآﻣﺪﻫﺎی ﻣﺎﺧﺬ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت، ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ، ﺳﻮد اوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ، ﺳﻮدﺳﭙﺮده ﮔﺬاری و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺎﻟﻲ اﺷﺨﺎص ﻧﺰد ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ و ﻣﻮﺳﺴﺎت اﻋﺘﺒﺎری ﻏﻴﺮ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻣﺠﺎز، ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراﻫﺎی اﺳﻼﻣﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه اﺳﺖ.

ج- ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻋﻄﺎی ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻋﻮارض ﻳﺎ وﺟﻮه ﺑﻪ ﺷﻬﺮداری ﻫﺎ ودﻫﻴﺎری ﻫﺎ ﻣﻠﻐﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد.

د- ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﻨﺪ (ﻫـ) ﻣﺎده (۳) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻴﻊ ﻋﻮارض از اول ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮنﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده (۸۷/۳/۱) ﻟﻐﻮ و ﻋﻮارض آن ﺑﻪ ﻧﺮخ ۱/۵ درﺻﺪ اﺻﻼح و ﺑﻪ ﻣﻮرد اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻫـ - ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده از اول ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ﺳﺎل ۱۳۸۷ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻴﻊ ﻋﻮارض ﻟﻐﻮ وﺑﺮﻗﺮاری و درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻋﻮارض دﻳﮕﺮ از ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و واردﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت،ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

-ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﺧﺎصﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﺧﺎص،ﻛﻤﺎﻛﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

- ﻋﻮارض ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺮون ﺷﻬﺮی ﻣﺴﺎﻓﺮ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر؛
- ﻋﻮارض ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮدروﻫﺎی ﺳﻮاری؛
- ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺷﻤﺎره ﮔﺬاری ﺧﻮدرو؛
- درﻳﺎﻓﺖ وﺟﻮه ﺟﻬﺖ ﺗﻤﺪﻳﺪ و ﻳﺎ اﺻﻼح اﻧﻮاع ﻛﺎرت ﻫﺎ و ﻣﺠﻮزﻫﺎ؛
- ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺧﺮوج ﻣﺴﺎﻓﺮ از ﻛﺸﻮر؛
- ﻋﻮارض ﻓﺮودﮔﺎﻫﻲ ﺑﻠﻴﻂ ﭘﺮوازﻫﺎی داﺧﻠﻲ؛
- ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮدرو؛
- ﻋﻮارض آزاد راﻫﻬﺎ، ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎده (۱۲) ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻋﺒﻮر ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺧﺎرﺟﻲ از ﻗﻠﻤﺮو
ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻣﺼﻮب ۱۳۷۴/۱۲/۲۶
- ﻋﻮارﺿﻲ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اداره ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد ﺗﺠﺎری-ﺻﻨﻌﺘﻲ در داﺧﻞ آن ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺧﺬ ﻣﻲ ﮔﺮدد

- ﻋﻮارض ﺧﺎص آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ: واﺣﺪﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪی آﻻﻳﻨﺪه ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﺣﻔﺎﻇﺖ ازﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ، ﻃﺒﻖ ﺗﺸﺨﻴﺺ و اﻋﻼم ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ (ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﺮای اﺟﺮاء در ﺳﺎل ﺑﻌﺪ)، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎی ﻧﻔﺘﻲ و واﺣﺪﻫﺎی ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ، ﻋﻼوه ﺑﺮﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده و ﻋﻮارض ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت، ﻣﺸﻤﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻳﻚ درﺻﺪ(۱%) از ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻮارض آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻜﻠﻔﻨﺪ اﻳﻦ ﻋﻮارض را راﺳﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻨﺪ و ﺣﻖ ﻧﺪارﻧﺪ ﻋﻮارضﻣﺰﺑﻮر را از ﺧﺮﻳﺪاران درﻳﺎﻓﺖ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻛﻠﻲ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده

ﺑﻪ ﮔﺰارش رﺳﺎﻧﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﻳﺮان، در ﻗﺴﻤﺖ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داﻧﺴﺘﻨﻲ ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ، ﻛﻠﻴﺎﺗﻲ از ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ وﻣﻔﻬﻮم ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ. در اداﻣﻪ ﺳﻌﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻌﺎرﻳﻒ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻮدﻳﺎن اﻳﻦﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ در اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد.

۱- ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻮدی در ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده:

ﻓﻌﺎﻻن اﻗﺘﺼﺎدی اﻋﻢ از اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻋﺮﺿﻪ، ﺻﺎدرات ﻳﺎ واردات ﻛﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮلﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻄﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﻋﻼم ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻧﺎمﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ، ﻣﻮدی ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

۲- اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده:

ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﺎﻟﻴﺎت درﻳﺎﻓﺘﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﻓﺮوش ﻛﺎﻻ وﺧﺪﻣﺎت ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ وارد ﻛﺮدن ﻣﻮاد و ﻟﻮازم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖاﻗﺘﺼﺎدی را ﻛﺴﺮ ﻧﻤﻮد. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﻤﻼ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده اﺳﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻇﻬﺎرﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮط (ﻛﺴﻮری) را ﻣﻨﻈﻮر دارد. ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺮﻳﺪﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺴﺎبﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ، ﺿﻤﻨﺎ اﻋﺘﺒﺎر اﻗﻼم ﻛﺎﻻﻫﺎی ﻣﻔﻘﻮد ﻳﺎ ﻣﻨﻬﺪم ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﻪ زﻳﺎن ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺻﻮرتاﺣﺮاز ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

۳- ﺳﺎزوﻛﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده و ﻋﻮارض ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت:

ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ﻣﺼﺮف اﺳﺖ ﻛﻪ درﺷﻤﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ازﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﻋﻮارض ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت، ﻋﻮارﺿﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روی ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل اﻋﻤﺎل و ﺑﺮاﺳﺎس درﺻﺪی از ﻗﻴﻤﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد.ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﻛﻠﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن، اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ واردﻛﻨﻨﺪﮔﺎن وﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل، ﻋﻼوه ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮارﺿﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮارض ﺷﻬﺮداری ﻫﺎو دﻫﻴﺎری ﻫﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ؛ و اﻳﻦ ﻋﻮارض ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻬﺎﺗﺮ و اﺳﺘﺮداد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ازﻫﺮ ﻓﻌﺎل اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ ﻓﻌﺎل اﻗﺘﺼﺎدی دﻳﮕﺮ در ﻃﻮل زﻧﺠﻴﺮه واردات، ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ، ﺗﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺑﻪﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﺗﻮﺳﻂ وی ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ اﻳﻦ ﻋﻮارض ﻧﻴﺰ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻌﺎﻻن اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﺎﺿﺮ در زﻧﺠﻴﺮه، ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻼن اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﻋﻮارض ﺑﻪﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و وﺟﻬﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن از ﻣﺤﻞ ﻓﺮوش ﻫﺎی ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد.

۴- ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل:

ﻋﺮﺿﻪ و ﻓﺮوش و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ واردات و ﺻﺎدرات ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت (ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺎف)ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ. ﻣﻨﻈﻮر از ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻ و اﻧﺘﻘﺎل ﻛﺎﻻ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و ﻣﻨﻈﻮر از اراﺋﻪﺧﺪﻣﺎت، اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮای دﻳﮕﺮان در ﻗﺒﺎل درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ازاء (ﻧﻘﺪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻧﻘﺪی) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺑﻪ ﺟﺰ ﻛﺎﻻﻫﺎو ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺎف ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﺳﺒﺪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺧﺎﻧﻮار ﺑﻪ وﻳﮋه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﻛﻢ درآﻣﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت، ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺎﻧﻮن اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

۵- ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺎص ﻣﺸﻤﻮل:

ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮن، اﻧﻮاع ﺳﻴﮕﺎر و ﻣﺤﺼﻮﻻت دﺧﺎﻧﻲ، اﻧﻮاع ﺑﻨﺰﻳﻦ و ﺳﻮﺧﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ، ﻧﻔﺖ ﺳﻔﻴﺪ، ﻧﻔﺖ ﮔﺎز و ﻧﻔﺖ ﻛﻮره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺧﺎص ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻛﺎﻻﻫﺎ دارای ﻧﺮخ ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺮخ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﺮ روی ﺧﺮﻳﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

۶- ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻏﻴﺮ ﻣﺸﻤﻮل:

ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻣﻌﺎف ﺷﺪه اﻧﺪ، ﺧﺎرج از ﺷﻤﻮلاﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد. ﻳﻌﻨﻲ در زﻣﺎن ﻋﺮﺿﻪ و ﻓﺮوش ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﺎف، ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮارزش اﻓﺰوده از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﺧﺮﻳﺪاران درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد.

۷- دوره ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ:

ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺎده (۱۰) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﻫﺮ ﺳﺎل ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دوره ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ ﻳﺎ ﻓﺼﻠﻲ(ﺑﻬﺎر- ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن- ﭘﺎﻳﻴﺰ- زﻣﺴﺘﺎن)، ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. وزﻳﺮ اﻣﻮر اﻗﺘﺼﺎدی و داراﻳﻲ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺳﺎزﻣﺎن اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﺪت دوره ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ را ﺑﺮای ﻫﺮ ﮔﺮوه از ﻣﻮدﻳﺎن، دو ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ. درﻫﺮ ﺻﻮرت،ﻣﻮدﻳﺎن ﻣﺸﻤﻮل ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻇﺮف ﭘﺎﻧﺰده روز از ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﻘﻀﺎی ﻫﺮ دوره، ﻣﺎﻟﻴﺎت وﻋﻮارض درﻳﺎﻓﺘﻲ و ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﻃﻲ آن دوره را ﺑﺎ اراﺋﻪ اﻇﻬﺎرﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ اداره اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﺮﺑﻮط اﻋﻼم و ﭘﺮداﺧﺖﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

۸- ﻗﻠﻤﺮو ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده:

ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﺑﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﻤﻮل ﻗﺎﻧﻮن ﻛﻪ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد، اﻋﻤﺎلﻣﻲ ﮔﺮدد، ﻟﻴﻜﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻮاد (۶) و (۷) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد ﺗﺠﺎری- ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻣﻨﺎﻃﻖ وﻳﮋهاﻗﺘﺼﺎدی از ﻗﻠﻤﺮو اﺟﺮای اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

۹- ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارﺿﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮارزش اﻓﺰوده ﺑﺮﻗﺮاری آﻧﻬﺎ ﻣﻤﻨﻮع ﻳﺎ ﺣﺬف ﻣﻲ ﺷﻮد:

اﻟﻒ- ﺑﺮﻗﺮاری ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮارض و ﺳﺎﻳﺮ وﺟﻮه ﺑﺮای اﻧﻮاع ﻛﺎﻻﻫﺎی وارداﺗﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪی و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎتﻛﻪ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ب- ﺑﺮﻗﺮاری ﻋﻮارض ﺑﻪ درآﻣﺪﻫﺎی ﻣﺎﺧﺬ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت، ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ، ﺳﻮد اوراق ﻣﺸﺎرﻛﺖ، ﺳﻮدﺳﭙﺮده ﮔﺬاری و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺎﻟﻲ اﺷﺨﺎص ﻧﺰد ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ و ﻣﻮﺳﺴﺎت اﻋﺘﺒﺎری ﻏﻴﺮ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻣﺠﺎز، ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮراﻫﺎیاﺳﻼﻣﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه اﺳﺖ.

ج- ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻋﻄﺎی ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻋﻮارض ﻳﺎ وﺟﻮه ﺑﻪ ﺷﻬﺮداری ﻫﺎ ودﻫﻴﺎری ﻫﺎ ﻣﻠﻐﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد.

د- ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﻨﺪ (ﻫـ) ﻣﺎده (۳) ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻴﻊ ﻋﻮارض از اول ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮنﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده (۸۷/۳/۱) ﻟﻐﻮ و ﻋﻮارض آن ﺑﻪ ﻧﺮخ ۱/۵ درﺻﺪ اﺻﻼح و ﺑﻪ ﻣﻮرد اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻫـ - ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده از اول ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ﺳﺎل ۱۳۸۷ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﺠﻤﻴﻊ ﻋﻮارض ﻟﻐﻮ وﺑﺮﻗﺮاری و درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻋﻮارض دﻳﮕﺮ از ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و واردﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت،ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

-ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﺧﺎصﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮای ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻋﻮارض ﺧﺎص،ﻛﻤﺎﻛﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

- ﻋﻮارض ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺮون ﺷﻬﺮی ﻣﺴﺎﻓﺮ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر؛
- ﻋﻮارض ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮدروﻫﺎی ﺳﻮاری؛
- ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺷﻤﺎره ﮔﺬاری ﺧﻮدرو؛
- درﻳﺎﻓﺖ وﺟﻮه ﺟﻬﺖ ﺗﻤﺪﻳﺪ و ﻳﺎ اﺻﻼح اﻧﻮاع ﻛﺎرت ﻫﺎ و ﻣﺠﻮزﻫﺎ؛
- ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺧﺮوج ﻣﺴﺎﻓﺮ از ﻛﺸﻮر؛
- ﻋﻮارض ﻓﺮودﮔﺎﻫﻲ ﺑﻠﻴﻂ ﭘﺮوازﻫﺎی داﺧﻠﻲ؛
- ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮدرو؛
- ﻋﻮارض آزاد راﻫﻬﺎ، ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎده (۱۲) ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻋﺒﻮر ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺧﺎرﺟﻲ از ﻗﻠﻤﺮو
ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻣﺼﻮب ۱۳۷۴/۱۲/۲۶
- ﻋﻮارﺿﻲ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اداره ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد ﺗﺠﺎری-ﺻﻨﻌﺘﻲ در داﺧﻞ آن ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺧﺬ ﻣﻲ ﮔﺮدد

- ﻋﻮارض ﺧﺎص آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ: واﺣﺪﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪی آﻻﻳﻨﺪه ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﺣﻔﺎﻇﺖ ازﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ، ﻃﺒﻖ ﺗﺸﺨﻴﺺ و اﻋﻼم ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ (ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﺮای اﺟﺮاء در ﺳﺎل ﺑﻌﺪ)، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎی ﻧﻔﺘﻲ و واﺣﺪﻫﺎی ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ، ﻋﻼوه ﺑﺮﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده و ﻋﻮارض ﻛﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت، ﻣﺸﻤﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻳﻚ درﺻﺪ(۱%) از ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻮارض آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻜﻠﻔﻨﺪ اﻳﻦ ﻋﻮارض را راﺳﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻨﺪ و ﺣﻖ ﻧﺪارﻧﺪ ﻋﻮارضﻣﺰﺑﻮر را از ﺧﺮﻳﺪاران درﻳﺎﻓﺖ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

گواهی مالیات بر ارزش افزوده

یکی از مسائل مهم در اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده گرفتن مجوز فعالیت در این نهاد مالیاتی است .یکی از این مجوزها گواهینامه ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده می باشد .شاید عده زیادی از فروشندگان کالا و یا ارائه کنندگان خدمات هنوز با این گواهینامه آشنایی نداشته ولی در صورتحساب های خود ۵%  مالیات را محاسبه کرده و از خریداران دریافت می کنند .در صورتی که  بعد از اتمام مراحل ثبت نام و تکمیل پرونده مالیاتی در سازمان مالیات بر ارزش افزوده ، اشخاص حقیقی و یا حقوقی باید مجوز لازم جهت اعمال قانونی را داشته باشند .در غیر اینصورت دریافت مبلغ مالیات بر ارزش افزوده غیر قانونی است و باید از صورتحساب فروشندگان کسر گردد. دریافت مبلغ فوق فقط با مجوز سازمان مالیات بر ارزش افزوده و تحت عنوان گواهینامه ثبت نام قابل اجرا است .بعد از ثبت نام نهایی و ارائه اظهارنامه دوره ۳ ماهه مالیات بر ارزش افزوده می توانید نامه ای بنا به درخواست آن سازمان تنظیم نموده و جهت گرفتن مجوز فوق اقدام نمایید . در حال حاضر در برخی از ادارات سازمان مالیات بر ارزش افزوده به غیر از مراحل فوق اشخاص را ملزم به گرفتن تاییدیه ماده 169 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم می کنند  .

طبق این دستور هریک از اشخاص حقیقی و حقوقی در پایان هر دوره ۳ ماهه باید خرید ها و فروش خود را در نرم افزار مربوطه ثبت کرده و در حوزه مشخص شده در منطقه خود ارائه کرده و تاییدیه سازمان مالیات بر ارزش افزوده را دریافت کنند . در غیر اینصورت سازمان مالیات بر ارزش افزوده به هیچ عنوان گواهینامه فوق را صادر نمی کند .

این گواهینامه بنا به تشخیص حوزه مالیات بر ارزش افزوده، بصورت  ۶ ماهه یا یک ساله (اخیراً بنا به دلایلی طبق آخرین تصمیمات 3ماهه)صادر می شود ، که بعد از پایان تاریخ اعتبار اشخاص حقیقی و حقوقی ملزم به تمدید اعتبار از حوزه مالیاتی می باشند .کلیه خریداران موظند هنگام پرداخت مبلغ مالیات بر ارزش افزوده در صورتحساب فروشندگان ، گواهینامه ثبت نام را از آنها درخواست کرده و پس از رویت آن ، و اعتبار تاریخ ، نسبت به پرداخت آن اقدام نمایند.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

ماده 105 :

جمع درآمد شرکتها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود , پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد , مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد ( 25% ) خواهند بود .

تبصره 1 : در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیرتجاری که به منظور تقسیم سود تأسیس نشده اند , در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند , از مأخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود .
تبصره 2 : اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران به استثنای مشمولان تبصره (5) ماده (109) و ماده (113) این قانون از مأخذ کل درآمد مشمول مالیاتی که از بهره برداری سرمایه در ایران یا از فعالیت هایی که مستقیما یا به وسیله نمایندگی از قبیل شعبه , نماینده , کارگزار و امثال آن در ایران انجام می دهند یا از واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود , انتقال دانش فنی , دادن تعلیمات , کمک های فنی یا واگذاری فیلم های سینمایی از ایران تحصیل می کنند به نرخ مذکور در این ماده مشمول مالیات خواهند بود . نمایندگان اشخاص و موسسات مذکور در ایران نسبت به درآمدهایی که به هر عنوان به حساب خود تحصیل می کنند طبق مقررات مربوط به این قانون مشمول مالیات می باشند .
تبصره 3 : در موقع احتساب مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی اعم از ایرانی یا خارجی , مالیات هایی که قبلا پرداخت شده است با رعایت مقررات مربوط از مالیات متعلق کسر خواهد شد و اضافه پرداختی از این بابت قابل استرداد است .
تبصره 4 : اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی نسبت به سود سهام یا سهام الشرکه دریافتی از شرکت های سرمایه پذیر مشمول مالیات دیگری نخواهند بود .
تبصره 5 : در مواردی که به موجب قوانین مصوب وجوهی تحت عناوین دیگری غیر از مالیات بردرآمد از مأخذ درآمد مشمول مالیات اشخاص قابل وصول باشد , مالیات اشخاص پس از کسر وجوه مزبور به نرخ مقرر مربوط محاسبه خواهد شد .
 

مالیات بردرآمد حقوق

ماده 82 :

درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی ) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقدیاغیرنقد تحصیل می کند مشمول مالیات بردرآمد حقوق است .

تبصره : درآمد حقوقی که در مدت مأموریت خارج از کشور ( از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران یا اشخاص مقیم ایران ) از منابع ایرانی عاید شخص می شود مشمول مالیات بردرآمد حقوق می باشد .

ماده 83 :

درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق ( مقرری یا مزد , یا حقوق اصلی ) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیر مستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون .

تبصره : درآمد غیرنقدی مشمول مالیات حقوق به شرح زیر تقویم و محاسبه می شود :
الف : مسکن با اثاثیه معادل 25 درصد و بدون اثاثیه 20 درصد حقوق و مزایای نقدی ( به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده 91 این قانون ) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود .
ب : اتومبیل اختصاصی با راننده معادل 10 درصد و بدون راننده معادل 5 درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی ( به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده 91 این قانون ) در ماه پس از کسر وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود .
ج : سایر مزایای غیرنقدی معادل قیمت تمام شده برای پرداخت کننده حقوق .
ماده 84 : تا میزان یکصد وپنجاه برابر حداقل حقوق مبنای جدول حقوق موضوع ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت , مصوب 1370 ,درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق کلیه حقوق بگیران از جمله کارگران مشمول قانون کار , از یک یا چند منبع , از پرداخت مالیات معاف می شود .

ماده 85 :

نرخ مالیات بردرآمد حقوق در مورد کارکنان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 13/6/1370 پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون به نرخ مقطوع ده درصد (10% ) و در مورد سایر حقوق بگیران نیز پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون تا مبلغ چهل و دو میلیون ( 42000000) ریال به نرخ ده درصد (10%) و نسبت به مازاد آن به نرخ های مقرر در ماده (131) این قانون خواهد بود .

 

شرایط استرداد مالیات پرداختی

در اجرای جزء (۴) بند (الف) تبصره (۱۰) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور که مقرر می دارد”سازمان امور مالیاتی و ادارات تابعه در استان ها مکلفند مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده از صادرکنندگان مواد معدنی و کالاهای غیرنفتی را حداکثر پانزده روز پس از ارائه برگ سبز گمرکی و تأیید گمرک جمهوری اسلامی ایران عودت دهند” لذا ادارات کل امور مالیاتی مکلفند حداکثر ظرف مهلت مقرر و با رعایت موارد ذیل اقدام لازم معمول نمایند:
۱- مدارک مورد نیاز جهت استرداد موقت مالیات و عوارض ارزش افزوده:

•  تکمیل فرم درخواست استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده توسط مؤدی(فرم شماره ۱)؛
• ارائه اصل و تصویر پشت و روی برگ سبز صادرات قطعی؛
•  ارائه اصل و تصویر صورتحساب خرید کالاهای مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده که به خارج از کشور صادر شده؛
• ارائه اصل و تصویر اسناد و مدارک مربوط به سایر هزینه های مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده مرتبط با کالاهایی که به خارج از کشور صادر شده؛
•  ارائه دفاتر روزنامه و کل تحریر شده سال صدور کالا؛
• ارائه اصل و تصویر پشت و روی پروانه واردات در مواردی که صادرات از محل واردات صورت گرفته باشد.

تذکر: پس از تطبیق اصل مدارک با تصویر آن، اصل مدارک می بایست به مؤدی عودت گردد.

۲- ادارات امور مالیاتی می بایست پس از دریافت مدارک فوق الذکر به همراه فرم تکمیل شده درخواست استرداد مطابق فرم شماره(۱) مراتب را از گمرک ذیربط طبق فرم شماره (۲) استعلام و پس از اخذ تأییدیه نسبت به استرداد مطابق فرم شماره (۱) مراتب را از گمرک ذیربط طبق فرم شماره (۲) استعلام و پس از اخذ تأییدیه نسبت به تنظیم گزارش بررسی دفاتر و اسناد و مدارک مؤدیان در چارچوب مقررات(احراز صادرات،احراز اعتبار پرداختی، تسهیم اعتبار سهم صادرات، مشاهده ثبت رویداد در دفاتر و …)، بر اساس فرم شماره (۳) اقدام لازم را به عمل آورند به نحوی که حداکثر ظرف مدت پانزده روز پس از ارائه تأییدیه گمرک جمهوری اسلامی ایران و با رعایت سایر مقررات استرداد موقت مالیات و عوارض ارزش افزوده به موجب فرم شماره (۴) انجام پذیرد.
۳- در مواردی که در اجرای جزء (۴) بند(الف) تبصره (۱۰) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور،بابت صادرات قطعی مواد معدنی و کالاهای غیرنفتی، استرداد موقت مالیات و عوارض ارزش افزوده صورت می پذیرد، ادارات امور مالیاتی موظفند بلافاصله پس از انقضاء مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی، رسیدگی به دوره/ دوره های مالیاتی که استرداد موقت انجام شده است را در اولویت قرار دهند.
۴- چنانچه درخواست استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده مؤدی و همچنین اخذ تأییدیه گمرک همزمان با انقضاء مهلت تسلیم اظهارنامه دوره مربوط باشد در اینصورت ادارات امور مالیاتی می بایست ظرف مهلت مقرر جهت تعیین تکلیف نهایی پرونده مورد نظر،نسبت به رسیدگی کامل دوره مذکور اقدام نمایند.
۵- استرداد موقت موضوع جزء(۴) بند(الف) تبصره (۱۰) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور، صرفاً در خصوص صادرات قطعی مواد معدنی و کالاهای غیرنفتی در سال ۱۳۹۳ بوده و قابل تسری به صادرات خدمات و همچنین صادرات در سایر سنوات و استرداد سایر موارد نخواهد بود.
۶- استرداد مالیات و عوارض موصوف موکول به ثبت نام مؤدیان متقاضی استرداد در نظام مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود.
۷- ادارات امور مالیاتی می بایست ضمن اظهارنظر در خصوص مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداختی بابت نهادهای کالاهای صادراتی، نسبت به محاسبه سهم مالیات و عوارض ارزش افزوده به میزان صادرات انجام شده نیز اقدام نمایند.
۸- ادارات کل امور مالیاتی مکلف به تشکیل کارگروهی متشکل از یک نفر رئیس امور مالیاتی، یک نفر رئیس گروه مالیاتی و دو نفر کارشناس ارشد مالیاتی می باشند که کارگروه مذکور نیز موظف است قبل از هر گونه استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده به صادرکنندگان، کنترل های لازم را در خصوص احراز صحت و اصالت صورتحساب و سایر اسناد و مدارک مرتبط با اعتبار مالیاتی اعمال و در فرم شماره(۳) این دستورالعمل اظهارنظر نماید.
۹- هر گونه استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده صادرکنندگان منوط به عدم وجود بدهی ابرازی و یا قطعی شده دوره یا دوره های قبل می باشد.
۱۰- ادارات کل امور مالیاتی می بایست آمار استرداد موقت مالیات و عوارض ارزش افزوده هر ماه را به شرح جدول زیر حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر رسیدگی و استرداد اعلام نمایند.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده سال 1393

سازمان امور مالیاتی کشور طی اطلاعیه ای خطاب به مودیان نظام مالیات بر ارزش افزوده ، موضوع افزایش نرخ این مالیات را در سال ۹۳ به هشت درصد ( ۸ % ) اعلام کرد.

به گزارش رسانه مالیاتی ایران در متن این اطلاعیه ذکر شده است: به موجب مفاد تبصره ( ۲) ماده ( ۱۱۷ ) قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مقرر گردیده ” دولت مکلف است نرخ مالیات برارزش افزوده را از سال اول برنامه سالیانه یک واحد در صد ( ۱% ) اضافه نماید به گونه ای که در پایان برنامه به هشت ( ۸ % ) برسد .

سهم شهرداریها از نرخ مزبور سه در صد ( ۳ % ) و سهم دولت پنج در صد ( ۵ % ) تعیین می شود “. این اطلاعیه می افزاید : ضمنا حکم بند ( ط ) تبصره ( ۹ ) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور مقرر نموده ” از ابتدای سال ۱۳۹۳ علاوه بر افزایش قانونی نرخ مالیات بر ارزش افزوده ، یک واحد در صد به عنوان مالیات سلامت به نرخ مالیات بر ارزش افزوده سهم دولت اضافه شود ” لذا با عنایت به احکام فوق الذکر ، نرخ مالیات و عوارض ارزش افزوده از ابتدای سال ۱۳۹۳ هشت درصد ( ۸ % ) خواهد بود.

در ادامه این گزارش تاکید شده است : به منظور اطلاع مودیان از احکام مقرر قانونی و در راستای اجرای دقیق قانون و مقررات ، یادآور می شود کلیه مودیان مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده ، از ابتدای سال ۱۳۹۳ مکلف هستند در کلیه مبادلات فی ما بین ( عرضه کالاها و خدمات ) مالیات و عوارض ارزش افزوده را به نرخ ( ۸ % ) هشت در صد { ( ۵،۳ % ) مالیات و ( ۲،۷ % ) عوارض } در صورتحسابهای صادره درج و از خریداران وصول نموده و برابر مقررات به حسابهای تعیین شده سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند.